Œзбекистон республикаси

X–МАЪРУЗА

ҚУРИЛМА ЭНЕРГЕТИК ХАРАКТЕРИСТИКА ШАКЛИ

Режа:

1. 
   Қурилма учун тузилган энергетик характеристика шакллари.
   
2. 
   Қурилмаларнинг энергетик характеристикаларни шакллантириш.
   
3. 
   Назорат саволлари.
   

1. Қурилма учун тузилган энергетик характеристика шакллари

Умумий ҳолда ўзгарувчан исрофлар ва фойдали қувватни А га боғлаш мумкин. Бу билан турли ҳолдаги қурилма энергетик характеристика шакли ва хусусиятларидаги фарқларга боғлиқ.
Келтирилган қувватни чизмада кўрсатилган 3 та асосий ташқи характеристика шаклларини ажратиш мумкин.


а) қайрилган б) қаварилган в) тўғри чизиқли.

А–самарадорлик, Р – келтирилган қувват., d – солиштирма энергия сарфи.


Қайрилган қувват характеристикали қурилмага қуйидагилар киради: оғадиган лентали транспортерлар, кавшарли элеваторлар, қиздирувчи печлар, марказдан қочирма вентиляторлар, тўқувчилик ускуналари.
Қавариқ характеристикали қурилмаларга эса марказдан қочирма насослар, ҳалқали ватерлар ва бошқалар киради.
Тўғри чизиқли характеристикали қурилмаларга (кўпинча) горизонтал лентали транспортёрлар, қўзғалувчи конвейерлар, тоғ комбайнлари, компрессорлар, буғ машиналари, генераторлар, дробилкалар, автоматик пресслар ва бошқалар киради.
Тўғри чизиқли ва қаварилган характеристикали қурилмаларда солиштирма энергия сарфи dА нинг ўсиши билан камаяди ва максимал самарадорликда у минимумга етади (б, в).
Келтирилган қувватни қайрилган характеристикали қурилмаларда солиштирма энергия сарфи d характеристикаси кўпинча А нинг қиймати максималдан кичик қийматда ҳам минимал нуқтада бўлади (а). Бу самарадорлик қийматини иқтисодий А_эк дейилади. Чунки, у билан ишлаётган қурилманинг энг афзал энергетик режими аниқланади.
Қурилмаларни турли самарадорликда тежамли ишлашини энергетик баҳолаш учун энергетик характеристика қўлланилади. Улар абсолют ёки солиштирма энергия сарфини қурилма самарадорлигига боғлиқлигини кўрсатади ва худди энергетик баланслар сингари эффектив, операцияли ва ҳатто календарли вақтга киритилган бўлиши мумкин.