Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси

Йирик тўлдиргичга қўйилган техник шартлар.
14.1-жадвал

Ғалвир катаклари ўлчами, мм	Ғалвир катакларининг диаметри, Д
	Д (майда)	0,5Д (энг йирик)  Д (йирик)	Д (йирик)	1,25Д (энг йирик)
Ғалвирларда қолган жами қолдиқ, %да (оғирлик ҳисобида)	95-100	40-70	0-5	0

Қурилиш қоришмалари учун боғловчи моддалар сифатида портландцемент, рангли пардозбоп минераллар органик ва анорганик пигментлар, оқ цемент, пуццолан-портландцементлар ишлатилади. Бундай боғловчилар билан тайёрланган қоришмалар сув, нам ёки бошқа зарарли муҳитдаги иншоотлар қуришда ишлатилади. Одатда ишлатиладиган гидравлик боғловчиларнинг маркаси қоришма маркасидан 3-4 марта катта бўлиши керак. Нам ва сув таъсирида бўлмаган, қуруқ шароитдаги қурилиш қисмлари учун ҳавойи оҳак, тупроқ ва гипсли боғловчи моддалар ишлатилади.
Қум таркибида тупроқ бўлаклари ёки зарарли аралашмалар бўлса, элакдан ўтказиб тозаланади. ғишт теришда йириклиги 2 мм дан катта бўлмаган қумлар ишлатилади. Маркаси М50 га тенг бўлган қурилиш қоришмаларида соғ тупроқ чанглари 20% гача бўлиши мумкин.
Қоришмаларнинг пластиклигини оширишда пластификатор-қўшилмаларининг аҳамияти катта. Чунки, ғовак асосга (ғишт, енгил бетон, серғовак тошлар ва ҳ.к.) юпқа қоришма билан ғишт терганда ёки сувоқ қилганда, у ўзидаги сувни сақлаган ҳолда қотишини таъминламаса асос қоришмадаги сувни тезда ўзига сингдиради ва қоришманинг мустаҳкамлиги кескин камаяди. Сув ва намни ўзида ушлаб турадиган қўшилмалар - оҳак, кул, тупроқ, диатомит, туйилган тошқол ва ҳ.к. қоришманинг пластиклигини оширади. Бундай қўшилмаларда органик аралашмалар сувоқ юзасида оқ доғлар ҳосил қилувчи тез эрувчан тузлар бўлмаслиги керак. Тупроқни қоришмага сув билан қуйқа ҳолатида қўшиш керак. Қурилиш қоришмаларига сирти фаол пластикловчи ва ҳаво пуфакчаларини ўзига сингдирувчи органик қўшилмалардан совунсимон ёғоч пеки, канифол совуни, милонафт, ЛСТ ва ҳ.к. лар қўшилади.
Бундай қўшилмаларнинг афзаллиги шундаки, улар қоришманинг совуққа чидамлилигини оширади, сув шимувчанлиги ва киришишини камайтиради. Қиш вақтлари ишлатиладиган қоришмаларни тез қотиши учун уларга музлашнинг олдини оладиган қўшилмалар - кальций хлорид, поташ, натрий хлорид, хлорли оҳак ва ҳ.к. ишлатилади.