Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти

11.Маблағлар ва рискларни тақсимоти
Энди ахамиятли лойихаларни амалга оширишни енгиллаштирувчи рискни қайта тақсимлаш имкониятлари қандай эканликларини кўриб чиқамиз. Рискни такисмлаш ва бирлаштириш имкониятлари янги товар турларини ташкил этиш ва илмий текшириш фаолиятини активлаштиришга олиб боради. Янги дори тайёрлаш-фармацевтика препаратини ташкил этиш мисолини кўриб чиқамиз.
Янги дори ишлаб чиқариш ва уни тестдан қайтадан ўтказиш узоқ муддатга мулжалланган оғир ва қийин жараёндир.
Мисол учун аникрок мисол келтирамиз.
Мисол учун, айрим илмий олимлар шамоллаш билан боғлик янги препарат яратди. Қайта ишлаш учун, унга ишлаб чиқариш ва тестдан ўтказиш учун миллион долл. талаб этади.
Мазкур жараёнда эхтимоли кам бўлиб, мазкур препарат тижорат ютуғига олиб чиқсин. Хатто, агар олимни банк хисобида талаб қилган миллион сўми бор, у бундай суммани рисковат қилишга имкони бор, шунинг учун қўйилмасини дори ишлаб чиқаришга қўймокда.
Бунинг ўрнига у янги дори препарати қайта ишлаш учун компанияга асос солди ва бошқа инвесторларни жалб қилиб, унинг очиш билан боғлик потенциал даромад ва рискни тақсимлайди.
Рискли инвестицияни амалга ошириш нафакат рискни тақсимлаш ва бирлаштиради, балки рискни қабул қилишни ихтисослаштиради.
Потенциалли инвесторлар у ёки бу корхонага ўз пулини қўйиб, бир турли риска бориши мумкин, хеч качон бошқасига эмас. Мисол учун, курилиш фирмаси шахарни бир чеккасида янги савдо маркази қуришга қарор қилди.
Банк ташкилотлари ва бошқа кредит уюшмалар ёнгинга қарши суғурта қилиш шарти билан лойихани молиялаштиришга келишилди.
Бошқача айтганда, кредиторлар рискни ўзига оляпти, савдо маркази тижорат ютугига эга эмас, ёнғин рискига ўз қўйилмасини қўйишни хохламаяпти.
Қанчалик ихтисослашган суғурта компаниялари мавжуд бўлиб, булар қайсики ёнғгин рискини ўз зиммасига олишга тайёр, янги савдо марказини кўрилишни молиялаштириш тўхтатилиши мумкин.


МАВЗУ: КОРХОНАДА ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАВАККАЛЧИЛИГИ ВА УНИ САМАРАЛИ БОШҚАРИШ МАСАЛАЛАРИ.
1. Таваккалчилик тушунчаси, унинг турлари ва бошқаришнинг зарурлиги.
2. Корхонада ишлаб чиқариш таваккалчилигини баҳолаш усуллари.
3.Корхоналар фаолиятида ишлаб чиқариш таваккалчилиги чегаралари, иқтисодий ва ҳуқуқий асослари.