|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI TRANSPORT VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI
“Avtomatika va telemexanika”
kafedrasi
"Mutaxassislikka kirish" fanidan
4-AMALIY MASHG’ULOT HISOBOTI
Amaliy mashg’ulot nomi: “Marshrut, strelka va svetoforlarni o‘zaro
bog‘liqligi. Stansion rels zanjirlarining himoyalovchi tutashmalarini o‘rnatish tartibi. Stansion chegara ustunchasini o‘rnatish tartibi”
Bajardi: SAB-2 guruh talabasi
Jo’rayev M. G’
Qabul qildi: t.f.n., dosent
Xalikov S.S.
Toshkent -2022 y.
№
|
Savollar
|
Javoblar
|
1
|
Marshrut ko‘rsatkichini
o‘rnatish qanday amalga
oshiriladi?
|
Poyezd svetoforlari (kirish, marshrut va chiqish) asosiy signalni
to‘ldiruvchi marshrut ko‘rsatkichi bilan to‘ldirilishi mumkin:
- guruh chiqish va marshrut svetofori borligida; bu holda
marshrut ko‘rsatkichi yashil lampaga ega va jo‘natish ruxsat berilgan
yo‘l raqamini
mashinistga ko‘rsatish uchun xizmat qiladi;
- bitta yo‘ldan stansiyaga tutashuvchi ikki yoki ko‘proq yo‘nalishlar
borligida, shuningdek ikki yo‘lli liniyada ikki tomonlama AB tizimida;
- asosiy yo‘l raqami oq rang, poyezd yo‘nalishini shartli harfi yoki
holat
ko‘rsatkichi bilan marshrut ko‘rsatkichida aks ettiriladi;
- yetib kelgan poyezdga qabul qilinayotgan yo‘l yoki park raqamini
mashinistga ko‘rsatish uchun; bu holda marshrut ko‘rsatkich kirish
- svetoforida o‘rnatiladi, qo‘llaniladigan indikatsiya oq rangda bo‘ladi.
|
2
|
Manevr svetoforlari nima
va ular qanday
o‘rnatiladi?
|
Manevr svetoforlari stansiyada manevr harakatlanishi
marshrutlashga muvofiq o‘rnatiladi. Odatda karlik – pakana
svetoforlar o‘rnatiladi.
Manevr svetoforlari mos bo‘g‘iz uchun juft yoki toq arab raqamlari
bilan stansiy o‘qiga yaqinlashgani sari o‘sish tartibida belgilanadi.
Svetofor o‘rnatishni quyidagi tartibda amalga oshirish tavsiya etiladi:
-stansiya chegarasida himoyalovchi tutashma bilan bitta o‘qda Ch va N
kirish svetoforlari o‘rnatiladi;
-stansiyaga bir nechta yondoshuv bo‘lganda kirish svetofori belgisiga
yaqindagi uchastka stansiyasining birinchi harfi qo‘shiladi;
-ikki yo‘lli liniyalrda noto‘g‘ri yo‘nalishda harakatlanayotgan
poyezdlarni qabul qilish uchun ChD va ND qo‘shimcha kirish
svetofori o‘rnatiladi; -gabarit shartlari bo‘yicha bu svetoforlar chap
tomonga o‘rnatilishi mumkin;
-ixtisosligini hisobga olib qabul qilish-jo‘natish yo‘llarida chiqish
svetoforlari o‘rnatiladi;
-stansiyada bir nechta qabul qilish-jo‘natish parklari bo‘lganda,
marshrut svetoforlari o‘rnatiladi;
-chiqish va marshrut svetoforlari ko‘rinish shartlari buzilganda,
takrorlovchi svetofor o‘rnatiladi;
ixtisoslashgan qabul qilish-jo‘natish yo‘llarida manevr svetofori
o‘rnatiladi;
markazlashmagan hududdan stansiyaga kirish uchun manevr svetofori
o‘rnatiladi;
qabul qilish-jo‘natish yo‘llariga tutashuvchi strelkalar manevr
svetofori bilan to‘siladi;
stansiya bo‘g‘izidagi barcha strelkasiz uchastkalarda manevr ishlarini
bajarish uchun manevr svetofori o‘rnatiladi;
stansiya bo‘g‘izida manevr ishlarida ortiqcha harakatlanish oldini
oluvchi manevr svetofori o‘rnatiladi.
|
3
|
Marshrut, strelka va
svetoforlarni o‘zaro
bog‘liqligi jadvali qanday
tuziladi?
|
Marshrut, strelka va svetoforlarni o‘zaro bog‘liqligi. Sxematik reja
bo‘yicha marshrutlar, strelkalar va svetoforlar o‘zaro bog‘liqligini
aniqlovchi quyidagi asosiy jadvallar tuzilishi kerak:
- asosiy poyezd marshrutlari;
- variantli poyezd marshrutlari;
- manevr marshrutlari;
- yo‘l qo‘yilmaydigan marshrutlar;
- marshrutda qatnashmaydigan, lekin nazorat qilinadigan gabaritsiz
strelka uchastkalari va strelkalar;
- ajralishga sekinlashishga ega yoki birlamchi holatiga avtomatik
tarzda qaytuvchi strelkalar;
- svetofor signal ko‘rsatkichlarini o'lini‘zaro bog‘liqligi.
Bundan tashqari, strelkani mahalliy boshqaruvida strelkani ikki
tomonlama boshqarish variantlari jadvali, stansiyada pereyezd
bo‘lganda, pereyezd signalizatsiyasini ishlash sharoiti jadvali tuziladi.
Zaruriy hollarda burchak ostidagi harakatlanishda strelka kesilishi
oldini olish uchun strelkani qo‘shimcha berkitish jadvali ko‘zda tutiladi
|
XULOSA
Xulosa qilib biz bu amaliy mashg'ulotida domlamiz tomonidan berilgan bilim ko'nikmalarni kelib chiqib, svetoforlar va ularning ranglari qanday ahamiyatga ega ekanligini va svetovor strukturaviy
tuzilmasini, rels zanjirini uni muhim ahamiyatga ega ekanligini va drossel transformatorni ishlash prinsipini va qayerlarga o'rnatilishini mukammal o'rganib chikdik.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
• A1. Theeg, G Vlasenko, S Railway Signalling & Interlocking - International Compendium Eurailpress 2009 –
448 pФайл
• A2. Baratov D.X. Temir yo‘l transportida avtomatika va telemexanika asoslari. Oʻquv qollanma. – T. TTYMI.
2017 yФайл
• A3. Bazarov N.X., Strokov V.G. Temir yo‘l transportidagi elektrotexnik avtomatlashtirish va boshqarish
tizimlari. O‘quv qo‘llanma. ToshTYMI, 2005Файл
• A4. Сапожников Вл.В., Кокурин И.М., Кононов В.А., Лыков А.А., Никитин А.Б. Эксплуатационные
основы автоматики и телемеханики. под ред. проф. Сапожников Вл.В.. Учебник для вузов ж.-дФайл
• Q2. Aripov N.M., Baratov D.X., Temir yo‘ldagi avtomatika va telemexanika elektr jihozlari va qurilmalari
fanidan amaliy mashg‘ulotlar va mustaqil ishlarga uslubiy ko‘rsatma. T. TTYMI. 2013Файл
• Q3. Системы автоматики и телемеханики на железных дорогах мира Пер. с. англ. под ред. Теега Г.
Власенко С. М. Интекст 2010. – 481с.Файл
• Q4. Брижак Е.П. и др. Системы телеуправления на железнодорожном транспорте. – М. Маршрут, 2005.
– 467сФайл
• Q5. Кондратьева Л.А. и другие. Системы регулирования движения на железнодорожном транспорте.-
М. Транспорт, 2003 -432с.Файл
• Q6. Теоретические основы железнодорожной автоматики и телемеханики by Сапожников В.В.,
Сапожников Вл.В., Кравцов Ю.А. Под ред. Сапожникова В.В.Файл
Do'stlaringiz bilan baham: |
