Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт университети “автомобил йўллари муҳандислиги” факультети “автомобил йўлларидаги сунъий иншоотлар” кафедраси фан: КЎприклар, тоннеллар ва йўЛЎтказгичларни лойиҳалаш

Ўзбекистон РЕСПУБЛИКАСИ ТРАНСПОРТ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ТРАНСПОРТ УНИВЕРСИТЕТИ “АВТОМОБИЛ ЙЎЛЛАРИ МУҲАНДИСЛИГИ” ФАКУЛЬТЕТИ “АВТОМОБИЛ ЙЎЛЛАРИДАГИ СУНЪИЙ ИНШООТЛАР” КАФЕДРАСИ ФАН: ҚУРИЛИШ МЕХАНИКАСИ ВА КОНСТРУКЦИЯЛАРИ   Маърузачи: Ахмедов Ш.Б

1-МАЪРУЗА: ҚУРИЛИШ КОНСТРУКЦИЯЛАРИ. БИНО ВА АВТОМОБИЛЬ ЙЎЛЛАРИДАГИ СУНЪИЙ ИНШООТЛАР ТЎҒРИСИДА АСОСИЙ МАЪЛУМОТЛАР

МАРУЗА РЕЖАСИ:

• МАРУЗА РЕЖАСИ:
• Қурилиш конструкциялари
• Бино ва иншоотлар
• Биноларнинг асосий конструктив элементлари
• Автомобиль йўлларидаги сунъий иншоотлар турлари.
• Қурилиш конструкцияларига қўйиладиган талаблар
• Юк ва таъсирлар
• Юкларнинг синфланиши

Таянч сўзлар ва иборалар:

Қурилиш конструкциялари, бино, иншоотлар, пойдевор, девор, ораёпмалар, устун ва устунлар, пардадевор, фонар ва деразалар, том, зинапоя, фойдаланишдаги, техник, иқтисодий ва эстетик талаблар, юк ва таъсирлар, доимий ва муваққат юклар. қувурлар, кўприк иншоотлари, кўприклар, йўлўтказгичлар, эстакадалар, жаркўприклар, тоннеллар, галереялар, балконлар, тиргак деворлар ва деворчалар.

1. Қурилиш конструкциялари деб ўлчамлари мустаҳкамликка, устиворликка, чидамлиликка, ёриқбардошликка ва деформацияга ҳисоблаш йўли билан топиладиган, ҳамда ҳар хил юк ва таъсирларни қабул қилишга мўлжалланган бино ва иншоотлар ва уларнинг қисмларига (қўзғаладиган ва қўзғалмайдиган) айтилади.
Қурилиш конструкциялари пўлат, алюминий, бетон, темирбетон, тош, пластмасса газмол ва бошқаларлардан тайёрланади.
Транспорт қурилишида бетонли, темирбетонли ва металл конструкциялар қўлланилади. Металл конструкциялардан ҳар хил вазифани бажарувчи катта оралиқли биноларнинг синчи ва томларида фойданилади. Бетон ва темирбетон конструкциялар кам танқислиги, юқори мустаҳкамли, узоққа чидамлилиги, оловбардошлиги, сув ўтказмаслиги ва ҳар хил формадаги элементларни тайёрлаш мумкинлиги, ҳамда фойдаланиш чиқимларнинг кам талаб қилганлиги учун қурилишда етакчи ўринни эгаллайди. Материалларни тўғри танлаш ва уларни қўшишга конструкцияларнинг техник – иқтисодий кўрсаткичлари, уларнинг ишончлилиги, узоққа чидамлилиги ва бошқалар боғлиқ бўлади.