Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

2.2. БОЖ ТАРИФИНИ АСОСЛАШ УЧУН ВА УНГА ҚАРШИ 
КЕЛТИРИЛГАН ДАЛИЛЛАР 
 
1.
 
Тарифнинг оптимал ставкаси. 
2.
 
Бож тарифи миллий ишлаб чиқарувчиларни қўллаб 
қувватлаш воситаси сифатида. 
3.
 
Бож тарифи давлат бюджети даромадлари манбаси 
сифатида.
4.
 
Ноиқтисодий далиллар: миллий нуфуз, даромадни қайта 
тақсимлаш ва миллий муҳофаза. 
5. Тарифга қарши келтирилган далиллар. 
1.
 
Тарифнинг оптимал ставкаси. 
Тарифнинг умумий таҳлили доирасида эркин савдо ташқи савдо 
сиёсатнинг энг самарали варианти ҳисобланади, чунки бож ҳимояси 
оқибатида миллатнинг умумий фаровонлиги пасаяди. Аммо маълум бир 
шароитда тарифни киритилиши эркин савдо ҳолатидан самаралироқ бўлиши 
мумкин. 
Мамлакат томонидан киритилаётган тариф бутун миллат учун зарар 
етказади, агар ушбу мамлакат импорт қилинаётган маҳсулотнинг жаҳон 
нархига таъсир эта олмаса. Аммо бошқа ҳолатларда маълум бир 
маҳсулотнинг катта импорт квотаси мамлакат учун жаҳон нархлари 
даражасига бир томонлама таъсир этишга имконият яратади. Ҳаттоки ички 
бозорда бирон бир фирма ушбу кучга эга бўлмаса ҳам, мамлакат монопсония 
(сотиб олувчининг монополияси) кучига эга бўлиши мумкин. Чет эл етказиб 
берувчиларнинг нархи остида ушбу кучга эга бўлган мамлакат, шу 
афзалликдан импорт божларни ўрнатиш орқали фойдалана олади. Шунда, 
тарифнинг мусбат юқори бўлмаган даражасида бутун мамлакат эркин савдо 
ҳолат ига нисбатан кўпроқ афзалликларга эга бўлади.

---

125 
36-расм