´збекистон республикаси солиµНИ



Download 2,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/77
Sana17.04.2022
Hajmi2,23 Mb.
#559104
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   77
Bog'liq
2 5195226994253500783

Мулкчилик шаклига кўра
давлат, кооператив, уз, аралаш ва қушма корхоналар, 
шунингдек, жамоат ташкилотлари баланслари фарқ қилади, 
Акс эттириш объектига кўра
баланслар мустаҳил ва алоҳида балансга ажратилади. 
Мустақил балансни
юридик шахс бўлган корхоналар тузади. 
Алоҳида балансни
корхонанинг таркибий бўлинмалари (филиаллар, цехлар, 
корхонанинг автотранспорт ва тураржой ҳамда коммунал хўжаликлари) тузади. 
Тозалаш усулига кўра
баланслар брутто-баланс ва нетто-балансларга бўлинади. 
Брутто-баланс
— тартибга солувчи моддаларни ўз ичига олувчи балансдир. 
Воситаларнинг хақиқий қийматини (таннархи ёки крлдиқ қийматини) аниқдашда 
суммалар бошқа моддалар суммаларидан чегириладиган моддалар тартибга солувчи 
моддалар дейилади. Масалан, "Асосий воситалар" суммасидан "Асоснй воситаларнинг 
эскириши" тартибга солувчи модда суммаси чегирилади. Брутто-балансда ана шу 
тартибга солувчи моддалар суммаси баланс якуний қийматига киритилади. 
Нетто-баланс
қийматидан тартибга солувчи моддалар суммаси чегирилган баланс 
бўлиб, бунга тозалаш дейилади. Ўзбекистондаги барча корхоналар нетто-баланс тузади, 
яъни баланс якунига асосий воситалар, номаддий активларнинг колдик қийматда, қайта 
сотиладиган товарлар эса таннархи бўйича киритилади 
Балансга қўйиладиган асосий талаблар қуйидагилардир: 

баланснинг тугрилиги; 

баланснинг реаллиги; 

баланснинг яхлитлиги; 

баланснинг изчиллиги; 

баланснинг тушунарлилиги. 
Баланснинг тугрилиги
балансни тузишда асосланилган хужжатларнинг тўлалиги ва 
сифати билан таъминланади. Агар хисобот даврида хўжалик фаолиятининг барча 
жараёнлариўз 
вақтида 
хужжатли 
расмийлаштирилмаган 
ёки 
нотўғри 
расмийлаштирилган бўлса, унда баланс корхона ишининг хақиқий якунини акс 
эттирмайди. Бухгалтерия балансининг ҳар бир моддаси хужжатлар, бухгалтерия 
счётларидаги ёзувлар, бухгалтерия хисоб-китоблари ва инвентарлаш билан тасдиқланган 
бўлиши керак Бухгалтерия баланси маълумотларини қасддан бузиш — ниқоблаш 
дейилади. Балансни никоблаш коида бўзилишларини яшириш мақсадида атайин ва 
балансни тузиш бўйича айрим қоидалардан бехабарлик оқибатида билмасдан қилинган 
бўлиши керак 
Баланснинг реал
лиги моддалар бахосининг объектив воқеликка мувофиқ келишини 
англатади. Баланснинг "тўғрилиги" ва "реаллиги" тушунчаларини бир-бирига 
аралаштирмаслик керак Баланс тугри, аммо нореал бўлиши мумкин, яъни баланс 
маълумотлари хужжатлар асосида тўзилган бўлади ва хақиқий мавжуд маблағларни 
кўрсатади, аммо унинг айрим моддалари реал хрлатни, масалан, асосий воситалар — 
маънавий эскирганлиги, дебиторлик қарзини талаб қилиб олиб бўлмаслиги ва шу 
кабиларни кўрсатмайди. 

Download 2,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish