Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент фармацевтика институти Педагогик технологиялар ва педагогик

Тестлар тузишда қўлланиладиган феъллар тегишли ўқув мақсади 
билан бир тоифада бўлиши керак 
Тест топшириқлари орқали ўқув материалини турли ўзлаштириш 
даражасини текшириш мумкин. 
Бу белгига кўра тўртта ўзлаштириш даражаси фарқланади. 

ахборотни таниш, эслаш, қайта такрорлаш. Бу қўйидаги ўқув мақсади 
тоифаларига мос келади – билиш, тушуниш; 

репродуктив фикрлаш. Бу қўллаш ўқув мақсади тоифасига мос келади. 

продуктив фикрлаш. Бу – таҳлил, синтез, ўқув мақсади тоифаларига мос 
келади. 

изланиш - ижодий фикрлаш. Бу кўпроқ баҳолаш ўқув мақсади 
тоифасига мос келади. 
Ўқув материалини ўзлаштиришнинг маълумотни таниш, эслаш, 
қайта такрорлаш даражасини текшириш учун тест топшириқлари, 
хотира фаолияти билан боғлиқ билимларни текширишда ишлатилади. Бу 
топшириқлар талабадан формула, таъриф, қоида ва бошқани бешта 
берилган вариантлардан фарқлаш, таниб олиш ѐки эслашни талаб қилади. 
Бу энг содда, паст даражадаги ўзлаштиришни текшируви бўлсада, ўқув 
жараѐни шу даражага асосланади. 
Репродуктив ўзлаштириш даражасини текшириш учун тест 
топшириқлари талабадан олдин ўрганилган намуна асосида мустақил 
фаолият кўрсатишни талаб қилади. Бу ҳолда олдин ўзлаштирилган 
формула, қонун, қоидани қўллаб, олдингиларга ўхшаш берилган масалани 
ечишдан иборат. Бундай тестларни ечишда, одатда, ҳисоб-китоб талаб 
қилинади. 
Продуктив ўзлаштириш даражасини текшириш учун тест 
топшириқлари талабадан ўзлаштирилган билимларни мустақил ишлатиб, 
бошқа турдаги масалаларни ечишни талаб қилади. Бу фаолият талабанинг 
ўзи масалани ечиш алгоритмини тузиши билан характерланади. Одатда бу 
маълум қоида ва формулалар мажмуасини ностандарт масалаларни ечишда 
қўллаш орқали амалга оширилади. 
Продуктив ўзлаштириш даражасини текшириш топшириқлари энг 
катта диагностик ва дидактик аҳамиятга эга. Уларни бажариш мантиқий 
фикрлашни талаб қилади. Бу тестлар ўз моҳиятига кўра кўникмаларни 
баҳолайди.Бундай тестлар ўқув фаннинг ўзлаштирилишини якуний 
баҳолаш босқичида қўллаш мақсадга мувофиқдир. Продуктив ўзлаштириш 
даражасини текшириш тест топшириқлари мураккаб ҳисоб-китоблардан 
иборат бўлиши шарт эмас.Бундай топшириқлар бош хусусиятларидан бири 
мантиқий асосланган хулосалар занжирини ясашдан ибратлигидир.