Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент фармацевтика институти Педагогик технологиялар ва педагогик

Такт сўзи таъсир этиш маъносини билдиради. Бу кишилар ўзаро 
муносабатини бошқаришга ѐрдам берувчи ахлоқий категориядир. Тактик 
хулқ инсонпарварлик принципига асосланиб, мураккаб конфликт 
ҳолатларида ҳам кишига ҳурмат сақлаб қолишни талаб қилади. 
Назокатли бўлиш барча кишиларга қўйилган ахлоқий талаб, айниқса 
педагогларга бу жуда муҳим. Педагогик такт педагогнинг касбий сифати, 
унинг маҳоратининг бир қисми.
Педагогик такт - бу педагогнинг талабага мақсадга мувофиқ 
педагогик таъсир ўлчови, мулоқотнинг махсулдор услубини ўрнатиш 
кўникмаси. Педагогик такт талабалар билан мулоқотда охирги ҳолатга 
(чорага) йул қўймайди.
Ҳурмат эркалаш ва талабчанликни ҳам талаб этади. Талабага 
муносабат уларнинг ѐш хусусиятларига ҳам боғлик бўлади.
Педагогнинг дарсдаги педагогик назокати. Педагог ва талаба 
ўртасидаги зиддиятлар таҳлили шуни кўрсатадики, бунинг муҳим 
сабабларидан бири - педагогнинг тактсизлигидир. Баъзи педагоглар "нимага 
жим ўтиролмайсан, тагингда мих борми?" каби огоҳлантиришларни нормал 
ҳолат деб ҳисоблашади. Баъзи педагоглар дарсга кириб талабани кўчада 
кўрганлиги, ким билан юрганлиги ва қандай кийинганини кесатиб айтиб 
беради. Баъзан шундан зиддиятлар бошланади.
Назокат (такт) дарснинг барча этапларида зарур. Айниқса, талабалар 
билимини баҳолаш вақтида бунга алоҳида эътибор бериш керак. Жавоб 
бераѐтган талабанинг гапни бўлиб, "ҳеч нарса билмайсан", "бу гаплар нима 
керак?" каби сўзлар билан уларни тўхтатиш мумкин эмас. Баъзи дудуқ 
талабалар назокатли педагог дарсида яхши гапира олса, тактсиз педагог 

---

111 
дарсида жавоб беришда қийналадилар.
Барча талабалар уларнинг жавобини эътибор ва ҳурмат билан 
тингловчи педагогга жаво6 беришни хоҳлашади. Талаба гапираѐгганда 
педагог уни қувватлаб, қаpаши, мимикаси билан маъқуллаб туриши керак. 
Жавобни бефарқ тингласа ѐки менсимай эътибор бермаса талаба шу 
педагогга жавоб беришдан қочади.