Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент фармацевтика институти Педагогик технологиялар ва педагогик

фаол 
фаолиятда
, 
педагог
йўналтиру
вчи. 
 
Муаммоли вазиятлар. 
Фавқулот
-да ҳолат 
 
Низо 
 
Фараз 
вазияти 
Инкор 
 
Танлаш 
 
Номуттан
о- сиблик
 
Намуналар. 
Фавқулотда вазият: 
1. Бухгалтерия ҳисоб-китоб сўми текширилганда 10 000 сўм кўпроқ пул миқдори чиқиб 
қолди. Ушбу вазиятни қандай қилиб ечиш мумкин? 
2. Буғдой омборида ѐнғин бўлиб, давлат кўп миқдордаги буғдойни йўқотди, бундай 
иқтисодий ҳолатдан чиқиб кетиш учун қандай чораларни кўриш мақсадга мувофиқ? 
Низо вазияти: 
1. Корхона чет элга тозаланган ярим ишлов берилган пахта юборди. Маҳсулотни чет 
элга етиб келгунига қадар сифатини бузилмаслигига бўлган жавобгарликни чет эллик 
портнѐрлар ўз бўйнига олди. Лекин барча эҳтиѐт чораларига қарамасдан маҳсулотни 
сифати паст эканлиги аниқланди. Портнѐрлар корхонадан паст сифатли маҳсулот 
юборилган деган айблов коғози юборишди. Ушбу низони қандай қилиб ҳал этиш мумкин? 
2. Деҳконлар билан нормадан ташқари қолган ҳосилни ўзларининг хоҳишлари бўйича 
ишлатишлари мумкин деб шартнома тузилган эди, аммо ҳосил пишган вақтда унинг 
ҳаммаси олиб қўйилди. Деҳқонлар ва маҳаллий ҳокимият ўртасида низоли вазият келиб 
чикди. Бу низони қай йўсинда ҳал этиш мумкин? 
3. Фараз қилайлик, Ўзбекистон территорияси очиқ сув ҳавзасига бевосита чиқа 
олиш имконига эга бўлди. Бу иқтисодий ривожланишда қандай ўзгаришларни келтириб 
чиқаради. 
4. Фараз қилайлик, банк компьютерига вирус тушиб барча маълумотлар ўчиб кетди. 
Бундай ҳолатда қандай чора-тадбирларни кўриш муаммони ечимини топишга ѐрдам 
беради. 
 
Инкор вазияти: 
1. Иқтисодий жиҳатдан бўш бўлган фармацевтик ишлаб чиқариш корхонаси чет эллик 
корхоналар билан ҳамкорликда иш олиб борсагина ўзининг иқтисодий шароитини тиклаб 
олади деган қарорни таҳлил қилинг ва ўз ечимингизни беринг. 
2. Ўзбекистонда бугунги кунда «УСТ» га аъзо бўлишга тайѐр деган қарорни
талабалар инкор этишлари лозим. 
Танлаш вазияти: 

---

48 
1. Бугунги кунда пулнинг қадрсизланишини олдини олиш бўйича мавжуд бўлган 
чоралардан қайси бирини танлаш лозим. 
2. Фармацевтикада бугунги кунда қайси доривор ўсимликларни етиштириш маъқул? 
Номуттаносиблик вазияти: 
1. Ўқув жараѐнида ўрганган билимларимиз амалиѐтга тўғри келмай қолди бундай 
номуттаносибликнинг сабабини аниқланг? 
2. Иқтисодий назариясидан бизга маълумки бозор иқтисодиѐти шароитида давлатнинг 
иқтисодиѐтга аралашуви минимал бўлиши керак. Ўзбекистон танлаган йўлда эса бозор 
муносабатларига ўтиш жараѐнида давлат бош ислоҳотчи вазифасини бажаради. Мана шу 
номуттаносибликни таҳлил қилинг? 
Хулоса 
Муаммоли таълим америкалик олим томонидан 1894 йили асосланган. Муаммоли 
таълимнинг мазмуни янги мавзуни ўзлаштириш жараѐнини муаммоларни ечимини топиш 
орқали ташкил этишдан иборат. Бу жараѐн тарбияланувчиларнинг фаолиятини 
фаоллаштиради. Талабаларда фикрлаш рефлексини ривожлантиради, уларни мустақил 
фикр юритишга ва муаммоларни ечимини тез топишга ўргатади.
Муаммоли таълимнинг тўрт даражаси ажратилади. Муаммоли таълимни ташкил этишда 
муаммоли вазиятларни ташкил этиш лозим. Муаммоли вазиятларни ташкил этиш турлари 
бир қанча: 
1. Фавқулодда вазият. 
2. Фараз вазияти. 
3. Инкор вазияти. 
4. Танлаш вазияти. 
5. Низо вазияти. 
6. Номуттаносиблик вазияти.