Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент фармацевтика институти

Мавзу: “Ибн Сино қўллаган доривор ўсимлик ва маҳсулотлар ҳақида”
Бугунги кун табобати касалликларни даволашда имкон қадар табиий манбалардан фойдаланиш, доривор ўсимликларнинг шифобахаш ҳусусиятларини кенгроқ ўрганиш ва улардан амалиётда кенгроқ фойдалишни тавсия қилмокда. Бунга сабаб – кимёвий препаратларни қўллашнинг зарарли томонлари мавжудлигининг аниқланиши, инсон иммунитетининг пасайиши ҳолатлари кўп учраётганидир.
Ибн Сино халқ табобатини беқиёс ривожлантирган, унга кўп янгиликлар киритган мутафаккирдир. Унинг “Тиб қонунлари”нинг 2 — китобида 810 хил доривор воситаларни келтирган бўлса, шундан 537 тури ўсимлик маҳсулотидан олинган. Ҳозирда Ўзбекистонда ўсадиган, “Тиб қонунлари”да келтирилган 97 доривор ўсимлик илмий тиббиётда қўлланилмоқда. Ибн Сино ўсимликлар инсон саломатлигининг манбаи эканини ҳам исботлади. Буйрак хасталикларида ибн Сино сийдик ҳайдовчи, буйрак тошини майдаловчи, қон тўхтатувчи, оғриқ қолдирувчи сифатида далачой ўсимлигининг дамламасини ичирган бўлса, кучли буйрак ва қовуқ оғриғида чилонжийда дамламасини ичишни тавсия қилган (“Тиб қонунлари”, 2 — жилд, 1956й.,481бет), шунингдек, седана дамламасига асал қўшиб ичилса буйрак ва пешоб йўлларидаги тошни майдалаб чиқаради (2 — жилд, 590-591 бетлар). Буюк табиб бўғимлар оғриганда хантал уруғини асалга аралаштириб суртиш, коврак илдизидан елим тайёрлаб суртиш лозимлигини; қулоқда йиринг ва сув пайдо бўлса пиёзни эзиб, сувини томизиш, агар қулоқ ичида яра ва шиш пайдо бўлса итузум баргини эзиб томизишни тавсия қилган.
Бугунги кунда, замонавий тиббиёт қатор касалликларни даволашда яна халқ табобатига муражаат қилмокда. Жумладан, қон босим, юрак, буйрак тоши, бош оғриғи, астма, бўғим касалликларини даволашда кимёвий дорилардан кўра табиий воситалар ва мева, сабзавотлар билан даволаш тез, самарали натижа бериши маълум бўлди. Ибн Сино меросига фақат тарихий манба сифатида ёндашмай, уни чуқур ўрганишни давом этиш ва янги қирраларини очишга ҳаракат қилиш мақсадга мувофиқдир. Ўсимликларнинг шифобахш ҳусусиятини кенг ўрганишни дарсда жорий қилиш тингловчини қўшимча маълумотлар устида кўп ишлашга ўргатади, фикрлаш доирасини кенгайтиради. Сўров дарсларида замонавий услублардан кенг фойдаланиш вақтни тежаш, дарс самарадорлигини ошириш имконини беради.
Буюк бобомиз Абу Али ибн Сино инсон вужудига безиён ушбу шифобахш воситаларнинг дориворлик хусусияти, касалликларнинг олдини олиш, даволашда улардан фойдаланиш бўйича кўплаб маълумотлар ёзиб қолдирган.