Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент фармацевтика институти


Қоразира меваси ва мойи - Fructus et oleum Carvi



Download 5,35 Mb.
bet11/20
Sana31.03.2022
Hajmi5,35 Mb.
#522143
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   20
Bog'liq
1-мавзу. Ибн Сино мероси

Қоразира меваси ва мойи - Fructus et oleum Carvi.
Ўсимликнинг номи. Оддий қоразира - Carum Carvi J.
Оиласи. Селдердошлар - Apiaceae (Соябонгулдошлар - Umbelliferae).
Қ оразира ўсимлиги икки йиллик бўлиб бўйи 30-80 см га етади. Биринчи йили илдизолди барглари, иккинчи йили эса пояси ўсиб чиқади. Пояси тик ўсувчи, кўп қиррали, цилиндрсимон, шохлаган. Илдизолди барглари узун бандли, поядагилари қисқа бандли бўлиб пояда кетма-кет жойлашган. Барги 2-3 марта чизиқсимон бўлакларга қирқилган. Гуллари майда бўлиб мураккаб соябонга тўпланган. Косача барглари аниқ билинмайдиган, гуллари оқ ёки пушти рангда бўлади. Тожбарги 5 та, оталиги 5 та, оналиги тугуни икки хонали, пастга жойлашган.Меваси-чўзиқ, қўшалоқ писта.
Географик тарқалиши. МҲД нинг Европа қисмини жанубида, Кавказ ва Ўрта Осиёнинг тоғли вилоятларида учрайди. Украинада ўстирилади.
Маҳсулотнинг ташқи кўриниши.
М аҳсулот ён томонлари ўроққа ўхшаб эгилган, чўзинчоқ қўшалоқ пистадан иборат. Меваси тўқ қўнғир рангли, икки бўлакли бўлиб, узунлиги 3-7 мм, эни 1,5 мм. Яримта меванинг ташқи томони дўнг, ички томони эса текис, 5 та қовурғаси бўлиб 3 таси дўнг томонда 2 таси эса ён томонга жойлашган. Меваси ниҳоятда хушбўй ва аччиқ.
Кимёвий таркиби. 03-7 % эфир мойи бўлиб 50-60% карвон, 40-50% карвакрол ва бошқалар бўлади.
Ишлатилиши. Мева препаратлари (мева суви), эфир мойи ичак атониясини даволашда, оғриқ қолдиришда овқат ҳазм қилишда, сийдик ва ел ҳайдовчи сифатида, тиш оғригида, миозитда ишлатилади.

Ибн Сино қора зира мевасидан ичак ел ҳайдашда, хиқичоқни тўхтатишда, юрак хасталикларида, гижжа ҳайдашда, қусишга қарши, пешоб ҳайдовчи ва овқат ҳазм қилдирувчи восита сифатида фойдаланган.
Ёввойи сабзи меваси - Fructus daucus carotae
Ўсимликнинг номи. Daucus carota - ёввойи сабзи.
Оиласи. Apiaaceae - селдердошлар.
Ё ввойи сабзи икки йиллик ўт ўсимлик. Пояси дағал туклар билан қопланган, қовурғали бўлиб, бўйи 30-100 см гача баландликка етади. Барглари тухумсимон ёки чўзиқроқ, қирқилган - чуқур тишсимон қиррали. Гуллари 10 - 50 та гача гулбандларини ўз ичига олган мураккаб соябонни ташкил қилади, гуллаш муддати тугагандан сўнг ғужанак бўлиб йиғилиб қолади. Гул бандлари олдида кўп сонли чизиқсимон ёки ингичка-чўзиқ тухумсимон қўшимча баргчалари бўлиб, одатда патсимон ажралган бўлади. Гул косача барглари майда, тож барглари оқ-қизғиш, камдан-кам сарғиш рангда бўлади. Меваси-майда, эллипссимон, қўшалоқ донча. Илдизи ингичка, оқиш рангли, еб бўлмайди.

Download 5,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish