Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlatuniversiteti

III. O‘zlik olmoshi. Bu olmosh turi «ta’kid», «tegishlilik» ma’nosini anglatadi: Mening o‘zim bilaman. «O‘xshatish» ma’nosi ham matndagi o‘z so‘zi orqali ifodalanadi: Onasining o‘zi. «Umumiylik», «noaniqlik» kabi ma’no - O‘zim. (shunchaki) turdagi gapda ro‘yobga chiqadi.
IV. So‘roq olmoshi shaxs, predmet, belgi, harakatni aniqlash maqsadida ishlatiladi. Ular quyidagiga bo‘linadi:
-shaxsga nisbatan qo‘llanuvchi olmosh ([kim], [kimlar]);
-voqea-hodisa, predmetga nisbatan qo‘llanuvchi olmosh ([nima], [nimalar]);
-belgini aniqlashga qaratilgan olmosh ([qanday], [qanaqa]);
-sabab va maqsadni aniqlashga qaratilgan olmosh ([nega], [nima uchun], [nechuk]);
-miqdorga nisbatan ishlatiluvchi olmosh ([necha], [qancha]);
-harakat-holatga nisbatan qo‘llanuvchi olmosh ([nima qildi], [nima bo‘ldi]);
-o‘rin ma’nosini ifodalovchi so‘roq ([qani], [qayerda]) ;
-payt ma’nosini ifodalovchi so‘roq ([qachon], [qachonga]).
Bunday olmosh faqat so‘rash ma’nosini yuzaga chiqarmaydi, ma’noni bo‘rttirish ([kimki], [nimaki]), ritorik so‘roq (Men sizga nima dedim?!), taajjub (Buning nimasi yomon?!) kabi ma’noni ham ifoda etadi.
V. Belgilash olmoshi. [Har] so‘zi belgilash olmoshi bo‘lib, ko‘pincha, so‘roq olmoshi bilan birikib keladi va qo‘shma belgilash olmoshi yasaydi. Jamlik ifodalovchi olmosh predmet, shaxs, belgiga nisbatan yig‘indini,
to‘dani ifodalaydi: [hamma], [yalpi], [har kim], [barcha], [bari], [butun].
VI. Gumon olmoshi muayyan predmet, shaxs, belgi yoki harakat xususida o‘ta mavhum tushunchani bildiradi. So‘roq olmoshi bilan qo‘shilib keladigan [alla-]va [-dir] birligi ushbu olmoshga noaniqlik ma’nosini kiritadi.