Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Ko’lga ekskursiya.
Ko’lni o’rganib chiqishni umumiy tanishish, uning kartada joylashishini bilib olish va ekskursiya marshrutini aniqlashdan boshlash kerak. Bunda har bir qatnashchi o’zi uchun qo’lning loaqal sxemalik kartasini tuzib olsa foydali ish qilgan bo’ladi. Agar bunday karta bo’lmasa, ekskursiya vaqtida buloqlarning ko’lga oqib tushadigan joylarini, irmoqlar ko’shiladigan joylarni va har qanday yangi topilgan narsalarni belgilab berish uchun bunda kartani tayyorlab olish kerak bo’ladi.
Mazkur hayvonot hamda o’simlik olamini ta’riflab berishiga harakat qilish kerak. Ko’ldagi suvning tarkibi ham xuddi buloqlarning suvi o’rganilgan tartibda o’rganiladi. Ekskursiyani o’tkazishdan maqsad har bir qatnashchi mazkur ko’lning o’tmishdagi, hozirgi hayoti to’g’risida va undan kelajakda foydalanish istiqbollari haqida imkoniyat boricha yorqin tasavvurga ega bo’lish kerak.
Ko’lni o’rganish bir tamonlama bo’lib qolmasligi uchun ekspeditsiya qatnashchilari ham, uning rahbarlari ham ko’lga yilning hamma fasllarida va xilma-xil konkret topshiriqlar bilan borib turishlari lozim. Ko’lni, ayniqsa kichik ko’lni o’rganib chiqish metodik jihatdan qimmlatlidir, chunki bunday ko’lning yaqqol ko’zga tashlanib turushi va muayyan qiyofaga ega bo’lganligi tufayli undagi hamma geografik omillarni bir manzarada aniq birlashtirish mumkin.


9-10-Mavzu: Sportchilarni tayyorlashda tog‘ turizmining ahamiyati.
Mavzu rejasi:
1. Tog‘ turizmining ahamiyati.
2. Musobaqalar tashkil qilish ahamiyati.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Tog‘ turizmining ahamiyati, musobaqalar tashkil qilish ahamiyati to’g’risida ma’lumotlarga ega qilish.
O’quv faoliyati natijalari: Tog‘ turizmining ahamiyati, musobaqalar tashkil qilish ahamiyati haqida ma’lumotlarga ega bo’lishi lozim.
Ufq. Ufq termini yunoncha «horizontos» so‘zidan olingan boiib, «chegara» degan ma’noni anglatadi¹. Ochiq va tekis joyda turganda, tevarak-atrof katta doiraga o‘xshab ko‘rinadi. Bu doira- ning chegarasiga osmon gumbazi tutashib turgandek tuyuladi. Ana shu yassi doira shaklida ko‘ringan ochiq joy ufq tekisligi deb ataladi. Kuzatuvchidan ufq chizig‘igacha bo‘lgan masofa ufq uzoq- ligi deyiladi. Osmon gumbazi va yer tutashgan joy ufq chizig‘i deb ataladi. Ufqning 4 ta asosiy (shimol, sharq, janub, g‘arb) va 4 ta oraliq (shimoli-sharq, janubi-sharq, janubi-g’arb, shimoli-g‘arb) tomonlari mavjud. Ufqning quyosh chiqadigan tomoni sharq, quyosh botadigan tomoni g‘arb deb ataladi