Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

O’yin - musobaqalar.
Ekskursiya vaqtida dam olishlardan birida yosh turistlardan yo’lda nimalarni ko’rganliklarni so’rash lozim. Javoblar, shubhasiz, har xil bo’ladi, buning sababi o’quvchilarning kuzatuvchanlik qobiliyati turlicha ekanligidir.
Izlarni ajrata bilish, hamma narsani ko’rish va eshitish, tevarak atrofdagi buyumlarning u yoki bu xil tafovutli belgilarini topa bilish, bular muhim turistik ko’nikmalardir.
Kuzatuvchilar
Bu o’yinni dam olish paytlaridan birida o’tkazish mumkin. O’quvchilar ikki komandaga bo’linadi va qator-qator bo’lib, bir-birlariga orqa o’girib-turadilar. O’yin qatnashchilari oldiga quyiladigan vazifa birinchi qarashda juda osondek bo’lib tuyuladi: ko’z o’ngida namoyon bo’lgan manzaraga 2-3 daqiqa tikilib turish, manzarani eslab qolish, va hammasini xotirada saqlab qolish kerak. Shundan keyin o’yinda qatnashayotgan va bir-birlariga orqa o’g’irib turgan juftlar komandaga binoan joylarini almashtirishlari lozim. Shunday qilib, endi ikkala komanda ham teskari tomonga, ya’ni raqiblari o’rganib chiqqan tomondagi manzaraga qarab turadi. Sheriklarining har biri o’z o’rtog’iga savollar berishi zarur. Savollar quyidagicha bo’lishi mumkin:

1. 
   Dalalarda ish olib borilayatimi?
   
2. 
   Daryoning tik qirg’oqlarida daraxtlar bormi?
   
3. 
   Daryoda orollar bormi?
   
4. 
   Qishloq yo’li qaysi tomondan boshlanadi?
   

O’yinni boshqaruvchi kishi javoblarning aniqligini tekshirib ko’radi. Eng ko’p to’g’ri javob qaytargan komanda yutib chiqqan hisoblanadi.
II. O’rta sinfo’quvchilari uchun
Tarixiy, arxeologik, tabiiy yodgorliklar bor joylarga, ko’llarga, suv manbalari va havzalarga, yo’l va boshqa qurilishlarga sport baza inshootlariga, jamoa va shirkat xo’jaliklarga, ishlab - chiqarish korxonalariga, mahalliy metereologik stantsiyalari va hokozolarga ekskursiyaga olib boriladi. Hamshaharlar, hamqishloqlar, keksalar, urush qahramonlari, mehnat faollari, sport yulduzlari bilan har xil tadbirlar va uchrashuvlar o’tkaziladi. Marshrut masofasi 5-10 km.
Turizm bo’yicha amaliy mashg’ulotlar o’tkaziladigan va yo’lda tunab qoladigan (agar sharoit ko’tarsa) yoki tunab qolmaydigan bir kunlik trenirovka poxodi uyushtiriladi.
Poxod mavzulari: «Tarixiy yodgorliklarni ziyorat qilish», «Ko’llar va ularni o’rganish», «Suv manbalarini o’rganish».