Zbekiston respublikasi oliy va o ‗ rta maxsus ta`lim vazirligi



Download 4,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet243/292
Sana03.01.2022
Hajmi4,25 Mb.
#313213
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   292
Bog'liq
Erkin Vohidovning so`z qo`llash mahorati-To`plam

bonhomme

‖ 

so‗ziga  Balzakning  o‗zi  asar  ichida  shunday  izoh  berib  o‗tadi:  ―Frantsiyaning 



Turen,  Anju,  Puatu  va  Bretan  shaharlarida  kishining  bag‗ri  toshligi  yoki  ko‗ngli 

yumshoqligidan  qat‘i  nazar,  ma`lum  yoshga  etgach,  u  shu  so‗z  bilan 

ta‘birlanaveradi,  lekin  bu  so‗z  uning  hech  qanday  shaxsiy  xususiyatlarini 

ifodalamaydi‖  [Evgeniya  Grande,  92].  Bizning  tarjimonlarimiz  bu  atamani 

shunday  mohirlik  bilan,  topqirlik  bilan  ―

tushmagur

‖  deya  talqin  qildilarki,  bu 

bilan  so‗zning  mohiyatini  to‗la ochib bera  olgan. Qolaversa, biz  o‗zbeklarda  ham 

yigiti  tushmagur,  bolasi  tushmagur

  degan  iboralar  mavjud.  Bu  so‗z  asliyatdagi 



bonhomme

 so‗ziga to‗laqonli muqobil bo‗la oladi.



 

Yuqorida ko‗rib o‗tilgan qiyosiy tahlillar shuni ko‗rsatadiki, har bir millatga 

xos  bo‗lgan  bunday  realiyalarni  tarjima  qilish  tarjimonga  ancha  mushkullik 

tug‗diradi.  Tarjimon  milliy  koloritdagi  so‗zlarni  tarjimada  berishdan  avval 

tarjimani  o‗qigan  kitobxonning  ma`lumotlarni  qabul  qilish  darajasi  va  tasavvur 

hosil qilish effekti asliyatni o‗qiganda unda paydo bo‗ladigan tarjimaning asliyatga 

qay darajada yaqinligini aql tarozisiga tortib ko‗rishi kerak. Agar realiyani tarjima 

tilidagi  biron-bir  so‗zga  almashtirganda  asliyatdagi  tasavvurni  bermasa  yoki 

umuman  aks  ma`noni  anglatsa,  muallif  maqsadidan  kelib  chiqib,  bu  so‗z  yoki 

iborani  transkriptsiya  va  transliteratsiya  usulida  tarjima  qilish  maqsadga 

muvofiqdir. 

Shunday  qilib,  badiiy  asarni,  xususan  undagi  realiyalar  va  obrazli 

frazeologik  birikmalarni  tarjima  qilishda  tarjimon  original  tekstga  juda 

ehtiyotkorlik  bilan  yondoshishi  lozim.  Chunki  frazeologik  birikmalar  noto‗g‗ri 

tarjima  qilinishi  va  realiyalarning  tarjimada  buzib  berilishi  asar  tilini 

nursizlantirishi bilan birga, undagi badiiy  qiymatga ham putur etkazadi. Xususan, 

badiiy asardagi milliy koloritdan uni mahrum qilib qo‗yadi. 

Frantsuz tili jargon qatlamini o‗zbek tiliga tarjima qilish muammoli ish. Bu 

erda  asliyatning  stiliktik  xossasini  yo‗qotish  bor  narsa.  Umuman,  suhbatlashuv 

yoki  nutqning  kitobiy  qatlamidan  olingan  FBdan  farqli  o‗laroq  ikki  til  jargon 

frazeologizmlari  bir-biriga  kamdan-kam  hollarda  mos  keladi.  Birgina  so‗z  yoki 

ibora  bizga  inson  shaxsiyatini,  uning  turmush  tarzini  va  goho  kasbini  tushunish 

imkonini  beradi.  Shu  nuqtai  nazardan  vulgarizmlar  jargon  so‗z  va  iboralaridan 

ekspressivroqdir. 

Realiyalar masalasi – badiiy tarjima nazariyasi va amaliyotida eng qiyin va 

eng  kam  ishlatiladigan  muammodir.  Realiyalar  xalqning  butun  kundalik  hayoti 

xususiyatlarini, uning  o‗tmishi va hozirini aks ettiradi va bir millatni boshqasidan 

farq  qiluvchi  xususiyatlarini  anglashga  imkon  beradigan  alohida  alomat 




445 

 

hisoblanadi.  Binorin,  tarjimada  milliy  koloritdagi  so‗zlarni  qayta  gavdalantirish 



asliyat  milliy  o‗ziga  xosligining  butun  rang-barangligini  adekvat  ifodalashga 

imkon beradi. 

Foydalanilgan adabiyotlar: 

1. Mamatov  A.E. Hozirgi zamon  o‗zbek  adabiy  tilida leksik  va  frazeologik 

norma muammolari. Fil.f.dok...dis., 1991. 

2.  Badalov  F.A.  Frazeologik  birliklarning  semantik  xususiyatlarini 

o‗rganishdagi  ba`zi-bir  mulohazalar.  Xalqaro  simpozium  materiallari.  –  Termiz, 

2004.  


3. M.Sodiqova. Ruscha-o‗zbekcha frazeologik lug‗at. – T., 1993. 

4. Imyaminova Sh.S. Adekvat tarjimaga erishish tamoyillari. Badiiy tarjima 

tilshunoslik,  adabiyotshunoslik  va  madaniyatlararo  aloqalar  kontekstida. 

Respublika ilmiy-amaliy anjuman materiallari. – Jizzax: JDPI, 2011. – B. 81. 

 


Download 4,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   292




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish