Zbekiston respublikasi oliy va o ‗ rta maxsus ta`lim vazirligi

savol-javob 

metodini qo‗llasa maqsadga muvofiq bo‗ladi: 

Shuncha  odamlar  kimlar?  Ular  qayerga  yo„l  oldilar?  Nega  yo„llari  yiroq?  Ular 

qaytib  keladilarmi? 

Bu  orqali  o‗quvchi  o‗zining  asar  haqidagi  fikri  bilan  bir 

qatorda,  uning  tahlilini  ham  qilib  ketadi.  Bu  esa  o‗z-o‗zidan  o‗quvchi  nutqining 

o‗sishi, o‗zining fikrini erkin bayon eta olish qobiliyatining o‗shishiga olib keladi. 

O‗qituvchi o‗z pedagogik faoliyatida turli interfaol metodlarni qo‗llar ekan, albatta, 

o‗quvchilar  yoshi,  qiziqishalari,  dars  mavzusiga  ham  alohida  e`tibor  berishlari 

shart.  Shuningdek,  o‗quvchilarning  psixologik  holatlarini  ham  hisobga  olishlari 

shart. Masalan, ―Nido‖ dostoni mavzusidan kelib chiqilsa o‗sha zamon kayfiyatini 

bera oladigan urush holatlari mavjud. Shundan kelib chiqib bola ruhiyatiga salbiy 

ta`sir  etmagan  holda  yumshoqlik  bilan  zamon  muhitini  o‗quvchiga  tushuntirish 

lozim  bo‗ladi.  Bunda  esa  o‗qituvchi  o‗sha  zamon  ruhini  o‗quvchi  ko‗z  o‗nida 

gavdalantira oladigan metodlarni qo‗llashi lozim. 

―Nido‖  dostonida  lirik  qahramon  hikoya  usulidan  foydalanganligi  uning 

bevosita  turli  xil  voqealarni  bayon  etishni  taqazo  etgan.  Shundan  kelib  chiqilsa, 

---

276 

 

dostonda  turli  obrazlarning  nutqi  uchraydi.  O‗quvchi  shu  yeriga  kelganda  o‗ziga 

xos  ovoz,  muhitni  ifodalash  uchun  notiqlik,  aktyorlik  qobiliyatini  ishlatishi 

lozimligi uqtirilsa maqsadga muvofiq ish bo‗ladi. Qiz bola o‗quvchi tomonidan: 

-

 

Nega yig„layapsan, 

 

 

 

Yolg„izim, qo„zim? 

 

 

 

Tun uzoq, uxlay qol 

 

 

Ko„zlaringni yum. 

O‗g‗il bola o‗quvchi tomonidan esa quyidagi parcha o‗qilsa, asarning rangli 

tasvirda chiqishiga omil bo‗ladi: 

 

 

 Xol aka qaytganda uyga to„satdan, 

 

 

O„g„li: “Dadajon”, – deb chopib kelibdi. 

 O‗quvchilar  tomonidan  o‗rgatilgani  kabi  ifodali  tarzda  o‗qib  bo‗lingach,