Zbekiston respublikasi oliy

Havoli uzgichlar quyidagi afzalliklarga ega: portlash va yong’inga xavfsiz; tez ta’sir etishi va tez ta’sir etuvchi АПВ lar ishlatish mumkin; uzish qobiliyati yuqori; liniyalarning sig’im toklarini ishonchli uzish; yoy soʻndiruvchi kontaktlarning kam yeyilishi; yoy soʻndiruvchi kameralarga qoʻlning osongina yetishi; yirik uzellardan seriyalar hosil qilish mumkin; tashqi va ichki qurilmalar uchun yaroqli.
Havoli uzgichlarning kamchiliklariga quyidagilar kiradi: kompressor qurilma talab etiladi; qator detal va uzellarning konstruksiyasi murakkab; nisbatan yuqori tannarxga ega; joylashuvchi tok transformatorlarini oʻrnatish qiyin.
Elektromagnit uzgichlarida yoyni soʻndirish uchun moy ham, siqilgan havo
ham ishlatilmaydi, bu ularning boshqa tipdagi uzgichlarga nisbatan katta afzalligi hisoblanadi.
Bu tipdagi uzgichlar 6-10 kV li kuchlanishga, 3200 A gacha nominal tok va 40 kA gacha uzish tokiga moʻljallab ishlab chiqariladi.
Uzgich ish va yoy soʻndiruvchi kontaktlarga ega. Uzishda avval ish, soʻngra esa yoy soʻndiruvchi kontaktlar ajralib, ular orasida yoy hosil boʻladi. Konturning elektrodinamik kuchi va porshenli qurilma hosil qilgan havo oqimining ta’siri ostida, yoy oldindagi yoy soʻndiruvchi shoxga oʻtadi va zanjirga magnit puflash g’altagini ulaydi. Magnit maydon hosil boʻlib, u yoy toki bilan oʻzaro ta’sirlashadi va yoy soʻndiruvchi kamera ichida yoyni 30 m/s tezlikda harakatlantiradi. Kamera yoyga chidamli yuqori issiqlik oʻtkazuvchan keramikadan tayyorlangan. Yuqoriga harakatlanganda yoy choʻzilib, kameraning aylanma (labirint) tirqishlariga tushadi. Kameraning devorlariga tegib yoy soviydi va 0,01-0,02 s dan soʻng soʻnadi.
Elektromagnit uzgichlarning afzalliklari quyidagilardan iborat: portlash va yong’inga toʻla xavfsiz; yoy soʻndiruvchi kontaktlarning yeyilishi kichik; tez takrorlanadigan ulash va uzish sharoitida ishlash uchun yaroqli (tok yuklamasini koʻp marta uzishga sinash shuni koʻrsatadiki, 100 A tokni 1000 marta uzgandan soʻng yoy soʻndiruvchi kamera va kontaktlarga deyarli yoyilish izlari sezilmaydi va reviziya hamda remont qilishni talab etmaydi); nisbatan yuqori uzish qobiliyatiga ega. Elektromagnit uzgichlarning kamchiliklari quyidagilardan iborat: magnitli puflash tizimi boʻlgan yoy soʻndirgich konstruksiyasining murakkabligi; nominal kuchlanishning yuqoriligi chegarasining cheklanganligi (15-20 kV dan ortiq emas); tashqi qurilmalar uchun qoʻllanilishi cheklangan.