‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

4. Sharqoaa tarbiyaning o'ziga xos ko‘rsatkichlari

Davlatimiz  sobit  qadamlar  bilan  o‘z taraqqiyot  yo‘lidan  bor- 

moqda. Bu y o i — milliy xususiyatlar, qadriyatlami tiki ash, saqlash, 

rivojlantirish,  milliy  g‘ururimizni  uygotish,  vatanparvarlik  va 

umuminsoniy  qadriyatlarga  asoslangan  malkura  negizida  kamo­

lotga erishish yo‘lidir.  Bu esa,  o‘z navbatida sobiq sho‘ro tarbiya 

nazariyasida  o‘rganilish  mumkin  bo'lmagan  milliy  odob,  milliy 

e’tiqod,  iymon-diyonat  kabi  insonning  butun  milliy  xususiyatiga 

bevosita  bog‘liq  fazilatlarni  yosh  avlodning  shaxsiy  sifatlariga 

aylantirilishini  dolzarb  vazifa  qilib  qo‘ydi.  Shu tariqa yuqoridagi 

fazilatlarni  shakllantirishni  o‘z  ichiga  oluvclii  yangi  pedagogik 

yo‘nalish dunyoga keldi. Darhaqiqat, milliy tarbiya -  0 ‘zbekiston 

milliy mustaqilligining pedagogik maqsadi va shartidir.

Milliy  tarbiya  0 ‘zbekistonning  davlat  mustaqilligini  mustah- 

kamlash va amalga oshirishga tayyor farzandlami tarbiyalab voya- 

ga yetkazishga xizmat qiladi. Bu maqsadga erishishning o‘ziga xos 

nazariy muammolari bor.  Shulardan biri -  milliy tarbiya nazariya- 

sining asosiy qoidalari va ilmiy tushunchalari yaratilmaganligidir.

Ikkinchi  muammo  -   « 0 ‘zbekiston  mustaqilligini  amalga 

oshirishga, mustahkamlashga tayyor farzandlar qanday fazilatlarga 

ega  bo‘lishi  kerak?»  degan  savolga  aniq  tajribada  asoslangan 

javoblar  olish  masalasidir.  Bularning  barchasi  0 ‘zbekiston 

maktablarida  milliy  istiqlol  tarbiyasining  mezonlarini 

ilmiy 

asoslash  zaruratini  vujudga  keltirmoqda.  0 ‘quvchilarini  milliy 

tarbiyalash mezonlari mustaqillik tufayli yanada dolzarb ahamiyat 

kasb  etgan  shaxsning  milliyligiga  bevosita  aloqador  bo‘lgan 

fazilatlarini singdirish tamoyilidan kelib chiqib belgilanadi.

248

---

Milliy  tarbiya  mezonlarini  belgilashda  mustaqil  0 ‘zbekis- 

tonning ijtimoiy buyurtmasi bo‘lmish ijobiy sifatlar: milliy iftixor, 

vatanparvarlik,  miliatlararo  muloqot  madaniyati,  milliy  odob, 

vijdoniylik,  iymon-e’tiqod,  milliy  istiqlol  maflcuraviy  ongini 

rivojiantirish  zarur.  Ulaxning  aksi  bo‘lgan  salbiy  sifatlar:  milliy 

befarqlik, vatanfurashlik, xoinlik, manqurtlik, millatchilik, mahal- 

liychilik,  vijdonsizlik,  mafkurasizlik  kabilarga  nafrat  uygotish 

darkor.  Bu  ishlami  bir-biri  bilan  uzviy  bog‘lab  olib  borish 

o‘qituvchi-tarbiyachi  tomonidan  maxsus  mezon  qilib  olinishi 

kerak.Milliy tarbiya mezonlarini belgilashda o‘quvchilaming yosh, 

aqliy imkoniyatlarini e’tiborga olinadi.

Quyida  boshlang‘ich  sinf  о‘quvchisining  milliy  tarbiyalan- 

ganlik  ko'rsatkichlari  va  mezonlari  qanday  bo‘lishini  taxminiy 

na’ munasini keltiramiz. 0 ‘ zbekiston -  Vatanim mening.

0 ‘zbekistonning tabiiy, ma’naviy, jug‘rofiy va milliy xususiya- 

tini anglash; o4lkaning o‘tmishini, hozirgi hayot va kelajagi haqida 

tushunchalarga  ega  bo‘lish;  0 ‘zbekistonning,  o‘zbek  xalqining 

qahramon  farzandlari  xizmatlarini  bilish;  0 ‘zbekiston  Davlat 

ramzlarini bilish.