‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

(uning ahamiyatini 

pasaytirmagan  holda)

  nisbatan  birlamchi  o‘rinda  turadi.  Aynan 

ta’lim  mazmuni  o‘qitish  strategiya,  yondashuv,  texnologiya  va 

metodlami qanday bo‘lishini belgilab beruvchi birlamchi omildir.

Ta’lim  mazmuniga  ijtimoiy-madaniy  jihatdan  qaraydigan 

bo‘lsak,  u  insonni  jamiyatdagi  hayotga  tayyorlash  va  ijtimoiy 

ahamiyatga  ega  vazifalarni  bajarishga  tayyorlovchi,  ma’lum 

pedagogik  qoidalarga  moslashtirilgan  bilim,  ko‘nikma  va 

malakalar,  ijodiy  faoliyat  vosita  va  usullaridan  iborat  tizimdir. 

Boshqacha  so‘z  bilan  aytganda,  ta’lim  mazmuni  ~  ilmiy  bilim, 

ko‘nikma 

va 

malakalar 

tizimi 

bo‘lib, 

ularni 

egallash 

o‘quvchiiarning  aqliy  va  jismoniy  qobiliyatlarining  rivojlanishi, 

ulaming  dunyoqarashi  va  ahloq  normalarining  shakllanishi, 

ijtimoiy hayot va mehnat faoliyatiga tayyorlanishi ta’minlanadi.

Zamonaviy  didaktikada ta’lim mazmuni va uning  strukturasi 

haqida  so‘z  borganda  turli  yondashuvlar  mavjud.  Uning  birinchi 

sababi  shundan  iboratki,  ta’limning  maqsadlari  hamda  uning 

amalga  oshiradigan  vazifaiari  jiddiy  tarzda  o‘zgarganligidadir. 

Yana  bir  sababi  esa  ta’lim  -   insoniyat  tomonidan  erishgan  fan 

yutuqlari  va madaniy me’roslami  o‘quvchilar tomonidan egallash 

degan  tushuncha  о‘quvchiiarning  o‘z  imkoniyatlarini  amalga 

oshirish  va  ko‘zlagan  maqsadlariga  erishish  bilan  to‘qnash 

kelishidir.

Bir  tomondan  ta’lim  mazmuni  deganda  o‘quvchiga  bog‘liq 

bo‘lmagan tashqi  ta’sir qiluvchi  omil  tushunilsa,  boshqa jihatdan 

o‘quvchxda ta’lim olish jarayonida sodir bo‘layotgan o‘zgarishlar, 

uchinchidan  esa  shaxsiy  va  ijtimoiy  madaniy  jihatlar  aloqasi 

tushuniladi.

107

---

Ta’lim  mazmuniga  nisbatan  turli  yondashuvlar  va  qarashlar 

mavjud  bo‘lishidan  qat’iy  nazar  uning  manbasi  insoniyat 

tomonidan to‘plangan ijtimoiy-madaniy tajriba va merosdir.

T aiim   mazmunini  belgilash  va  shakllantirish  bir  nechta 

bosqich orqali amalga oshiriladi. Bular:

-   taiim  mazmuni yaxlit holda, o'rganiladigan ijtimoiy tajriba 

elementlari,  strukturasi  va  ijtimoiy  funksiyalari  umumlashgan 

holda pedagogik talqinda  berilib  davlat  taiim   standartlarida  aks 

etgan