‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

Nazorat uchun savol topshiriqlar.

1.  Amir  Temur  va  temuriylar  davrida  Movarounnahrda  fan, 

madaniyat, ta’lim qanday rivojlandi?

2.  Nima  sababdan  XIV  asming  ikkinchi  yarmi  -   XVI  asrlar 

Sharq Uy g‘ onish davrining ikkinchi bosqichi deyiladi?

3.  Ulug‘bekning  fan  va  ta’limni  rivojlantirishdagi  xizmati 

nimalardan iborat?

4.  Alisher  Navoiyning  ta’limiy-axloqiy  qarashlari  nimalardan 

iborat?

406

---

XVII BOB. XIX ASRNING IKKINCHI YARMI VA XX ASR 

HOS HL ARID A TURKISTON 0 ‘LKASIDA TA’LIM- 

TARBIYA VA PEDAGOGIK FIKRLAR

1. Markaziy Osiyoda XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr 

boshlarida ta’lim-tarbiya va pedagogik fikr

Markaziy  Osiyo  zaminida  Temuriylar  hukmronligi  inqirozga 

yuz  tutgandan  keyin,  bu  o‘lkani  qo‘lga kiritish  uchun jahonning 

ko‘pgina  mamlakatlari  harakat  qildilar.  Ana  shulardan  biri  Chor 

Rossiyasi edi.

Markaziy  Osiyoni Rossiyaga qaram qilish  g‘oyasi  Petr  1  dan 

boshlanib, uning vafotidan so‘ng Yekaterina hukumati tomonidan 

davom  ettirildi. Nikolay II taxtga o‘tirgach, tezlik bilan Markaziy 

Osiyoni o‘ziga bo‘ysimdirishga intildi.

Rossiyaning bosqinchilik yurishi XIX asrning ikkinchi yarmiga 

to‘g‘ri keladi. Chunki bu davrda sobiq imperiya o‘mida 3 ta xonlik 

-   Buxoro  amirligi,  Xiva  hamda  Qo‘qon  xonliklari  bo£lib,  bular 

o‘rtasida nizo kuchaygan edi. Bundan foydalangan chor hukumati 

o‘zining  yovuz  niyatlarini  amalga  oshirishga  kirishib  dastlab 

Qozog‘istonni  o‘zlariga tobe  qildilar.  So‘ngra  Qozog‘iston  orqali 

1864  yilda  Turkmaniston,  Chimkent,  Avliyo  otani,  1865-yilda 

Toshkentni  zabt  etdilar.  1867-yilda  Yettisuv  viloyati,  1868-yilda 

Samarqand,  1876-yiIda Farg‘ona viloyati Rossiya qo‘liga o‘tdi.