Ўзбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент кимё-технологияси институти озиқ-овқат махсулотлари технологияси факултети

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА УРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ КИМЁ-ТЕХНОЛОГИЯСИ ИНСТИТУТИ
ОЗИҚ-ОВҚАТ МАХСУЛОТЛАРИ ТЕХНОЛОГИЯСИ ФАКУЛТЕТИ
“ОЗИҚ-ОВҚАТ САНОАТИ МАШИНА ВА ЖИҲОЗЛАРИ-МЕХАНИКА АСОСЛАРИ” КАФЕДРАСИ

“Технологик машина ва жиҳозларни ҳисоблаш асослари” фанидан

КУРС ЛОЙИҲА ИШИ

Гурух___________________________________________________________
Талабанинг исм ва фамилияси______________________________________

Қабул қилди____________________________________
____________________________________
____________________________________
Тошкент-2022
Кириш
Рим ёзувчиси ва олими Марк Терентиус Варронинг гувоҳлигига кўра, творог маҳсулоти қадимги Римда маълум бўлган. Кейин сут фақат она сутини истеъмол қиладиган бузоқлар, болалар ёки қўзиларнинг ошқозонидан олинадиган лахта билан ачитилган.
Творог шўр ва тузсиз истеъмол қилинган, баъзан сут, шароб ёки асал билан аралаштирилади. Узоқ вақт давомида Россияда творог пишлоқ деб аталган ва ундан тайёрланган идишлар пишлоқ деб аталган (таниш чеесеcакесни эсланг). Бу ном қаердан келгани номаълум, лекин у творогга шунчалик мустаҳкам ўрнашиб олганки, у Россияда қаттиқ (шреднет) пишлоқлар пайдо бўлгандан кейин ҳам йўқолмади. Творог ҳар доим славянлар орасида энг ҳурматга сазовор маҳсулотлардан бири бўлган. Бу деярли ҳар куни истеъмол қилинган. Творогни тайёрлаш учун дастлабки хом ашё оддий ёгурт бўлиб, унинг идиши жуда иссиқ бўлмаган печга бир неча соат давомида қўйилган. Кейин қозон олиб ташланди ва унинг таркиби зиғир конус шаклидаги сумкага қуйилди. Сарум дренажланди, творог солинган сумка пресс остига қўйилди. Бироқ, бу тарзда тайёрланган творог узоқ вақт давомида сақланиши мумкин эмас эди, кейин эса музлатгичларни билишмайди. Сут маҳсулдорлиги яхши бўлган даврда, айниқса, рўза даврида деҳқонлар жуда кўп творог тўплашди. У йўқ бўлиб кетмаслиги учун одамлар уни сақлаб қолишнинг ўзига хос усулини ўйлаб топишди. Тайёр (матбуот остидан) творог яна бир неча соат давомида печга, сўнгра матбуот остида ва яна икки марта жойлаштирилди. Тўлиқ қуриганидан сўнг, у лойдан идишга маҳкам жойлаштирилди ва эритилган сариёг ъбилан қуйилади. Эртўлада бундай творог бир неча ой давомида сақланиши мумкин эди, улар уни ўзлари билан ва узоқ сафарга олиб кетишди. Ўтган асрда Ярославл вилоятининг Ростов тумани творог билан машҳур эди. Бу ердан уни Москвага олиб кетишди. Рязан вилоятида Дединово қишлоғидан олинган творог энг яхши деб топилди. Улар творогни фунт-стерлингга сотишди. Бундан ташқари, у қанчалик қуруқ бўлса, шунча қимматга тушди.
Ҳозир ҳар бир маҳаллада бўлмаса, ҳар бир, ҳатто кичик шаҳарчада ҳам творог ишлаб чиқариш йўлга қўйилган.
Челябинск шаҳар сут заводи 1935 йилда ташкил этилган. Заводни ташкил этиш қарори Жанубий Урал аҳолисини сут маҳсулотлари билан таъминлаш мақсадида қабул қилинган. Завод ишлаб чиқаришни бошлаган биринчи сут маҳсулоти кефир эди. Ўша пайтда барча оператсиялар қўлда бажарилган. Бугунги кунда компания Челябинск вилояти, Екатеринбург, Тюмен сут бозорида муваффақиятли фаолият юритмоқда.
Сут маҳсулотлари инсон ҳаёти учун зарур бўлган аминокислоталар ва тирик микроорганизмларнинг асосий манбаи ҳисобланади. "Первй таъми" (Челябинск шаҳар сут заводининг жуда муваффақиятли бренди) - ҳаётнинг таъми. "Первй Тасте" савдо белгисини қайта ишлаш технологияси сут маҳсулотларида микроорганизмларни тирик сақлаш имконини беради, бу эса юқори ҳароратда ишлов бериш (стерилизатсия) ўтказадиган маҳсулотларда мумкин эмас.
Ушбу ишнинг объекти - творог ва творог маҳсулотлари; Мавзу - творог ва ундан маҳсулотлар тайёрлашнинг технологик жараёни.
Ишнинг мақсади - творог, унинг хусусиятлари, ишлаб чиқариш каби маҳсулотни батафсил кўриб чиқиш. Ушбу мақсадга эришиш учун қуйидаги вазифаларни ҳал қилиш керак:
творогга таъриф бериш, унинг хусусиятларини, маъноси ва ишлаб чиқариш технологиясини очиб бериш;
творогдан тайёрланган маҳсулотлар учун баъзи ретсептларни кўриб чиқинг;
асосий ва ёрдамчи хом ашёнинг хусусиятларини ҳисобга олиш, фойдали хусусиятларини аниқлаш, уларнинг озуқавий ва энергия қийматларини аниқлаш;
маҳсулотларни тайёрлаш ва ишлаб чиқариш жараёнларини тавсифлаш;