Њзбекистон республикаси олий ва њрта


Markaziy  Osiyoda  buddaviylik



Download 1,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/207
Sana29.12.2021
Hajmi1,57 Mb.
#76046
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   207
Bog'liq
falsafa

Markaziy  Osiyoda  buddaviylik  ham  o‘z  o‘rniga  ega.  U  diniy-falsafiy  ta’limot 
sifatida  qadimgi  Hindistonda  eramizdan  avvalgi  VI  asrning  oxiri  va  V  asr  boshlarida 
vujudga  kelgan.  U  jahonda  keng  tarqalgan  dinlardan  biridir.  Bu  ta’limotga  asos  solgan 
donishmand  Sidxarta  urug‘idan  chiqqan  Gautama  hisoblanadi.  Keyinchalik  u  «Budda», 
ya’ni  nurlangan  degan  laqabga  ega  bo‘lgan.  Buddaviylik  islomga  qadar  O‘rta  Osiyoda 
tarqalgan qadimgi dinlar orasida mavqe jihatidan juda katta o‘rin tutadi. Bu ta’limot O‘rta 
Osiyoga  eramizdan  avvalgi  II-I  asrlarda  kirib  kelgan.  Tarixiy  manbalarga  ko‘ra,  uni 
Toxaristonga  balxlik  savdogarlar  olib  kelishgan.  Kushonlar  davrida  buddaviylik  dini 
hukmron  dinga  aylangan  edi.  «Xalqchil  bo‘lganligi  uchun O‘rta Osiyoga keng yoyilgan. 
Buddaviylikning O‘rta Osiyoga yoyilishi quyidagi to‘rt bosqichdan iborat. 
Birinchi  bosqich.  Kushonlardan  oldingi  davr.  Bu  eramizdan  avvalgi  I  asrga  to‘g‘ri 
keladi. Bu davrga oid yozma manbalar bizgacha etib kelmagan. 
Ikkinchi bosqich. Kushonlar davri (eramizning II-IV asrlari) Bu davrda buddaviylik 
O‘rta Osiyoga keng tarqalgan edi. Ayniqsa, uning axloqqa oid masalalar, halq ommasini 
sabr-qanoat  va  bardoshga  da’vat  etuvchi  g‘oyalarni  ilgari  surganligi  muhim  ahamiyat 
kasb etgan. 
Uchinchi  bosqich.  Bu  davrda  O‘rta  Osiyoda  buddaviylik  ta’limotining  manbalari 
yoyilgan. 
To‘rtinchi  bosqich.  (IX-XIV  asrlar)  islom  O‘rta  Osiyoda  hukmron  dinga  aylanishi 
bilan bu din siqib chiqarilgan va juda zaiflashib ketgan. 
Buddaviylikning  O‘zbekiston  va  Hindiston  xalqi  o‘rtasida  o‘z  davrida  ma’naviy 
ko‘prik  bo‘lib  xizmat  qilganligi  aniq.  Xalqlarimiz  orasidagi  do‘stlik  va  birodarlikning 
ildizlari  ham  o‘sha  davrga  borib  taqaladi  va  bugungi  kunda  aksariyat  kishilar,  ayniqsa, 
yoshlarimizning hind xalqi, uning madaniyati va san’atiga qiziqishi tasodifiy emas. 

Download 1,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish