Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта



Download 4,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/511
Sana13.07.2021
Hajmi4,68 Mb.
#117751
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   511
Bog'liq
bank ishi

Zamonaviy 

bank 

Investitsiyani ba-

jarish vazifasi 

Trast vazifasi 

Sug‟urtalash 

vazifasi 

Bank investori 

vazifasi 

Naqd pullarni 

boshqarish vazifasi 

To‟lov 

vazifasi 

Kreditlash vazifasi 

Jamg‟arish vazi-

fasi 

Brokerlik 



vazifasi 

Iqtisodiy, moliyaviy axbo-

rotlar va maslahatlar berish 

vazifasi 




 

103 


 

lizing  xizmati,  shuningdek,  iqtisodiyotning  aniq  sektorini 



to„g„ridan-to„g„ri kreditlashni kengaytirish; 

 



bank  marketingini  mijozlar  bazasi  marketingi  bilan  muvofiq 

holda joriy etish va keng ko„llash; 

 

kichik,  o„rta  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni  qo„llab-quv-



vatlashga yo„naltirilgan ichki qoida va tamoyillarni takomillashtirish; 

 



bank infratuzilmasini rivojlantirish; 

 



bankka xalqaro reyting agentliklarining reytingini berish bo„yicha 

tadbirlar majmuyini amalga oshirish. 



[71]. Banklar faoliyatida tijorat ma‟lum qoidalarga asoslanadi. Ular 

orasida  eng  muhimi  –  xo„jalik  yuritishdan  foyda  olish  qoidasi,  iloji 

boricha,  katta  foyda  ko„rish.  Biroq  tijorat  bankida  ko„p  foyda  olish 

imkoniyatlari cheklangan.  

Birinchidan, katta marja ketidan quvish mijozlardan mahrum bo„lib 

qolishga  olib kelishi  mumkin,  chunki  ular haddan tashqari  katta  qo„yil-

gan  stavkali  kreditdan  voz  kechishlari  aniq,  ikkinchidan,  banklararo 

raqobat sharoitida boshqa tijorat banklari orasidan bir qadar samaraliroq 

ishlar  uchun  ancha  arzon  kreditlar  taklif  etilishi  mumkin.  Daromadlilik 

(foyda ko„rish) qoida sifatida shuni anglatadiki, busiz bank mavjud bo„la 

olmaydi. Bank tijoratning bu qoidasi asosan «Arzonroq sotib olish, qim-

matroqqa sotish» formulasi orqali amalga oshadi. Biroq bu qoidaga ma-

daniy  yondashmoq  lozim.  U  qonunchilikka  tayanishi,  unga  aslo  zid 

kelmasligi,  binobarin,  bunda  shunday  shart-sharoit  yaratilish  kerakki, 

har  bir  bank  o„zining  tijorat  ishlarini  amalga  oshirayotganda  bank 

xizmati  bozori  haqida  bab-baravar  axborot  olish  imkoniyatiga  ega 

bo„lsin. 

Tijorat  nuqtayi  nazardan  qaraganda,  bekor  yotgan  resurslar  bo„l-

masligi  kerak.  Boshqacha  aytganda,  bankning  hamma  pullari,  barcha 

resurslari  imkon  qadar  ishlashi  lozim.  Biroq  haqiqiy  ahvol  shundan 

iborat bo„ladiki, mablag„larning bir qismi zaxiraga qo„yiladi, u muoma-

lada  kamroq  qatnashadi  yoki  umuman  ishtirok  etmaydi,  yana  bir  qismi 

esa iqtisodiyotni kreditlash uchun mo„ljallanadi. O„z-o„zidan ravshanki, 

bank  biznesi  nuqtayi  nazaridan  qaraganda  bu  g„ayritabiiy,  shuning 

uchun  ham,  birlamchi  va  ikkilamchi  zaxiralarga  nisbatan  kreditlar  sal-

mog„i qanchalik katta bo„lsa, foyda ham shunchalik ko„p kelishini bilib 

qo„ygan ma‟qul. 

Shuningdek, bank faoliyatining muhim qoidalaridan yana biri shuki, 

bank  iqtisodiy  korxona  sifatida  o„z  mablag„i,  o„z  foydasi  ustidan 



 

104 


tavakkal  ish  tutishi  mumkin,  ammo  zinhor  mijoz  mablag„i  yuzasidan 

emas.  Muvaffaqiyatsiz  bank  tijoratidan  bankning  o„zi  jabr  tortishi 

mumkin,  ammo  mijoz  hech  qachon  jabrlanmasligi  kerak,  chunki  kredit 

muassasasi uning uchun yaratilgan. 

Bank  tijorati  «hamma  narsa  mijoz  uchun,  hamma  narsa  uning 

foydali faoliyatini ta‟minlash uchun» qoidasi asosida harakat qilishi lo-

zim. Bankning amaliy faoliyatida eng muhimi mijozning foyda ko„rishi, 

undan keyingina bankning foydasi, chunki pirovard natijada mijoz foyda 

olib  faoliyat  ko„rsatgandagina  bank  ham  foyda  olgan  bo„ladi,  sababi-

kreditlar  bo„yicha  foizlar  faqat  mijoz  olgan  foyda  hisobidan  to„lanadi. 

Bank  mijozning  foyda  olishi  uchun  shart-sharoit  yaratar  ekan,  demak, 

o„zining manfaatini ham amalga oshirgan bo„ladi. 

Afsuski,  bozor  iqtisodiyotiga  o„tish  sharoitida  ba‟zi  banklar  xo„jalik-

ning foydali yuritish qoidasini butunlay o„z iqtisodiy manfaatlarini qondi-

rish  qoidasi  deb  tushundilar.  Bankning  foyda  ko„rishi  kredit  muassasa-

sining faoliyatida birinchi o„ringa qo„yildi. Mijozdan «yulib olish» ba‟zan 

aqlbovar qilmaydigan katta miqdorni tashkil etdi.  

[72].  Tijorat  banklari,  O„zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki 

tomonidan beriladigan bank  operatsiyalarini  bajarish huquqini beruvchi 

litsenziyalar  asosida  faoliyat  yuritadilar.  Litsenziyada  bank  bajaradigan 

operatsiyalar  ro„yxati  ko„rsatiladi.  Litsenziyasiz  amalga  oshiriladigan 

bank  faoliyati  g„ayriqonuniy  deb  hisoblanadi  va  bunday  faoliyat 

natijasida olingan daromad, davlat budjetiga olib qo„yilishi lozim. 

Litsenziya  olish  uchun  ta‟sischilar  quyidagi  hujjatlarni  Markaziy 

bankka taqdim etadilar: 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Xorijiy  kapital  ishtirok  etuvchi  bank,  xorijiy  bank  uning  filialining 

 litsenziya berish to‟g‟risida rasmiy iltimosnoma; 



 

ta‟sis etish hujjatlari, ya‟ni: 



 

ta‟sis etish shartnomasi; 



 bank ustavi; 

 

bank ustavini qabul qilish va rahbariyatini tayinlash to‟g‟risidagi yozma bayon; 



 iqtisodiy asoslov; 

 

ta‟sischilarning  moliyaviy  holati  to‟g‟risidagi  auditorlik  tashkiloti  tomonidan 



berilgan xulosa; 

 



bankning  ta‟sischilar  taklif  etgan  rahbarlarining  (rais  va  bosh  buxgalter) 

professional ishga yaroqliligi;

 



 



qonunda ko‟zda tutilgan boshqa hujjatlar.

 



 

105 


litsenziya  olish  hollarida  yana  qo„shimcha  ravishda  belgilangan  bir 

nechta rasmiy hujjatlar taqdim etiladi. 

O„zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  barcha  tijorat  banklari 

uchun  teng  raqobat  sharoitlarini  ta‟minlash  maqsadida  xorijiy  bank 

ta‟sischilari  va  xorijiy  kapitalli  banklarga  ularning  ustav  kapitalini 

minimal va maksimal miqdorlariga nisbatan qo„shimcha talablar qo„yish 

vakolatiga ega. 

Bankni  ro„yxatga  olish  va  unga  litsenziya  berish  uchun  muassislar 

dastlabki  ruxsatnoma  olingan  kundan  boshlab  uzog„i  bilan  olti  oy 

muddatda  qonun  hujjatlarida  belgilangan  talablarni  bajarishlari  kerak. 

Bankni  ro„yxatga  olish  va  unga  litsenziya  berish  haqidagi  qaror  Mar-

kaziy  bank  talablari  bajarilgan  kundan  ko„pi  bilan  bir  oylik  muddatda 

chiqariladi. 

«Banklar va bank faoliyati to„g„risida»gi Qonunning 13-moddasiga 

binoan Markaziy bank quyidagilarga asoslanib bankni ro„yxatga olishni 

va unga litsenziya berishni rad etishi mumkin: 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O„zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  bank  operatsiyalarini 

amalga  oshirish  litsenziyasini  berish  bilan  bir  vaqtda  tijorat  bankini 


Download 4,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   511




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish