Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги тошкент Давлат Иқтисодиёт Университети

Корпоратив бошқарув тизими - бу хўжалик юритувчи субъэктларнинг мулкдорлари, менежерлари ва бошқа манфаатдор томонлари ўртасидаги муносабатлар тамойиллари ва қоидалари.

• Корпоратив бошқарув тизими - бу хўжалик юритувчи субъэктларнинг мулкдорлари, менежерлари ва бошқа манфаатдор томонлари ўртасидаги муносабатлар тамойиллари ва қоидалари.

Корпоратив бошқарув тизими

Корпоратив бошқарувнинг асосий элементларига қуйидагилар киради:

• -Ахборотнинг очиқлиги ёки ошкор этилиши;
• - директорлар кенгаши ва тафтиш комиссиясининг таркиби ва вазифалари;
• - ташқи ва ички аудиторлар билан ўзаро ҳамкорлик.

Консорсиум. Картел.Синдикат. Трест. Консерн. Пул. Ринг. Корнер.

Консорсиум

• Консорсиум (лот. cонсортиум -ширкат, иштирок этиш) — компаниялар, банкларнинг капиталталаб, жуда кенг кўламдаги иқтисодий лойиҳани амалга ошириш ёки қарзларни ҳамкорликда жойлаштириш учун тузилган вақтинчалик бирлашмаси. К. аъзоларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари К. тўғрисидаги битимда белгилаб қўйилади. Қўйилган вазифани бажариш учун К. иштирокчилари бадаллари ҳисобидан ягона молия ва моддий фондлар барпо этади, бюджет маблағлари ва банкдан кредит олади. К. ўз буюртмачилари олдида ҳамкорликда жавобгар ҳисобланадилар. Вазифа бажарилгач, К. тарқайди. Дастлаб К. банк соҳасида майдонга келган. Бозор иқтисодиёти шароитларида мамлакатда чет эл фирмалари ва банклари билан ҳамкорликда К.лар вужудга келади.

Картел

• Картел — битта саноат тармоғидаги бир неча корхоналарнинг уюшмаси бўлиб, унинг иштирокчилари ишлаб чиқариш воситалари ва маҳсулотларига ўз мулкий эгалигини сақлаб қолади, яратилган маҳсулотларни сотиш эса квота, яъни маҳсулот ишлаб чиқариш умумий ҳажмидаги ҳар бир иштирокчининг улуши, сотиш нархлари, бозорларнинг бўлиб олиниши ва ҳ.к. бўйича келишув асосида амалга оширилади. Картел, картель битимлари (итал. cартелио — қоғоз, ҳужжат) — ишлаб чиқарувчилар ёки истеъмолчиларнинг монополистик бирлашмалари шакли; бир тармокдаги мустақил корхоналар, фирмалар, компанияларнинг и.ч. ва сотишнинг умумий ҳажмлари, нархлар, сотиш бозорлари, ҳар бир иштирокчининг ҳиссаси, ишчи кучи ёллаш ва б. тўғрисида битими. Картел ташкил этишдан асосий мақсад бирлашма ичида рақобатни бартараф этиш, чеклаш ва ушбу келишувда қатнашмаган фирмалар томонидан бўладиган ташқи рақобатни бостириш йўли билан фойдани оширишдан иборат.