Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта масус таълим вазирлиги

Rasm 1.1. t—х—у diagrammasida binar qorishmalarning rektifikatsiya yo‘li bilan ajratilish jarayoni tasvirlangan.
Rektifikatsiya jarayonlari turli bosimda vaqti-vaqti bilan yoki uzluksiz o‘tkaziladi: atmosfera bosimi ostida, yuqori darajada qaynaydigan qorishmalarni ajratish uchun vakum ostida, shuningdek, normal haroratda gazsimon bo‘lgan qorishmalarni ajratish uchun esa atmosferadan ortiq bo‘lgan bosim ostida.
2. Rektifikatsion qurilmaning texnologik sxemasi

2.1 rasmda rektifikatsion qurilmaning prinsipial sxemasi berilgan:

1 - issiqlik almashtirib beruvchi isitgich;
2,6 – nasoslar;
3 – boshlang‘ich qorishma uchun sig‘im;
4 – qaynatgich (kipyatilnik);
5 – rektifikatsion ustun;
7 – deflekmator;
8 – destellyat sovutkichi;
9 – kub suyuqligi sovutgichi;
10 – kub suyuqligi uchun sig‘im (idish);
11 – destellyatni yig‘ish uchun sig‘im.
Boshlang‘ich qorishmani oraliq sig‘imdan 1 markazga o‘tish nasosidan 2 issiqlik almashtirib beruvchi isitkich 3 ga beradi. Bu yerda u qaynash darajasigacha isitiladi. Isitilgan qorishma rektifikatsion ustun bo‘linmalariga kelib tushadi 5, bunda suyuqlik tarkibi boshlang‘ich qorishma tarkibiga teng x_F bo‘ladi.
Suyuqlik ustun bo‘ylab pastga oqayotib, yuqoriga ko‘tarilayotgan, qaynatgichdagi kub suyuqlikning qaynashidan hosil bo‘lgan bug‘ bilan o‘zaro g‘arakatda bo‘ladilar. Bug‘ning boshlang‘ich tarkibi, taxminan, kub qoldig‘i tarkibiga teng Х_W, ya’ni oson uchuvchi komponenti kam. Suyuqlik bilan massa almashish natijasida bug‘ oson uchuvchi komponent bilan boyiydi. Yanada to‘liqroq boyitilish maqsadida ustunning yuqori qismi ustidan chiqayotgan bug‘ni deflegmator 6 da kondensatsiya qilish yo‘li bilan olingan xr tarkibli berilgan miqdordagi flegma bilan sug‘oriladi. Kondensatning bir qismi deflegmatordan tayyor ajralgan mahsulot–destellyat ko‘rinishida chiqariladi. U 7 issiqlik almashtiruvchi qurilmada sovutiladi va oraliq sig‘im 8 ga yuboriladi.
Ustunning kub qismidan 9 nasos yordamida kub suyuqligi – qiyin uchuvchan komponentlar bilan boyitilgan mahsulot uzluksiz ravishda chiqarilib turiladi va u 10 issiqlik almashtiruvchi qurilmada sovutiladi, so‘ngra 11 sig‘imga yuboriladi.