Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

Қурилиш ғишти. Қурилишда энг кўп ишлатиладиган оддий ва кўп 
тешикли деворбоп ғиштлар осон эрувчан тупроққа қўшилмалар қўшиб ёки 
қўшилмасиз лойдан олинади. Оддий ғиштнинг хоссалари қуйидагича: ўртача 
зичлиги 1600-1800 кг/м
3
; сув шимувчанлиги камида 6%; иссиқлик 

---

ўтказувчанлик коэффициенти 0,7-0,85 Вт/(м 
0
С); сиқилишга мустаҳкамлиги 
7,5-30 МПа; эгилишга мустаҳкамлиги 1,8-4,5 МПа; айрим ҳоллар учун 
мустаҳкамлиги 
20-50% 
кичик 
бўлиши 
мумкин. 
Сиқилишдаги 
мустаҳкамлигига қараб, 7 хил маркада ғиштлар ишлаб чиқарилади: 75, 100, 
125, 150, 200, 250 ва 300. Музлашга чидамлиги эса 15, 25, 35 ва 50 циклга тенг. 
Ним қуруқ усул билан тайёрланган ғиштларни пойдевор ёки нам, сув 
таъсирида бўладиган бино қисмларини қуришда ишлатиш тавсия этилмайди. 
Кўп тешикли ғишт. Бундай ғиштлар учун хомашё сифатида тупроқ ёки 
трепел тоғ жинсли тупроқ ишлатилади. Кўп тешикли ғиштлар ҳар хил шаклда 
чиқарилади. Кўпинча тўғри бурчак шаклидаги, қалинлиги бўйлаб кўп тешикли 
(31 тадан 105 тагача) деворбоп ғиштлар чиқарилади Нам усулда қолипланган 
кўп тешикли ғиштлар сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси бўйича 4 та 
маркага бўлинади: 75, 100, 125 ва 150 ғишт юзасидаги чуқурча томонлари беш 
бурчак қилиб ишланган ғиштлар одатда ним қуруқ усулда қолипланади.  
Йирик ковакли пардозбоп тошни узунлиги 250-290 мм, эни 120-190 
мм ва қалинлиги 138-288 мм га тенг. Коваклари тик жойлашган тошлар 150, 
125, 100, 75 маркаларда чиқарилади. Зичлиги 1400 кг/м
3
дан катта, сув 
шимувчанлиги 65 дан кам бўлмайди. Юзаси 1 м
2
бўлган бундай деворнинг 
оғирлиги оддий қурилиш ғиштидан қурилганга қарарганда тахминан икки 
марта кам бўлади. 
Енгил вазнли қурилиш ғишт ёнувчан қўшилмалар аралаштириб 
қолипланади. Ёнувчан қўшилмалар сифатида ёғоч қириндиси, туйилган 
тошкўмир майдаси,майдаланган ғўза-поя ва туйилган торф ишлатилади. 
Ҳажмий оғирлигига кўра енгил ғиштлар А, Б ва В каби уч синфга 
бўлинади, яъни, синф А-700 дан 1000 кг/м
3
гача , Б-1000 дан 1300 кг/м
3
гача, 
В-1300 дан 1450 кг/м
3
гача. Сиқилишдаги мустаҳкамлиги бўйича А синфи - 75, 
50, 35, Б синфи - 75, 50 ва В синфдаги ғиштлар эса 100, 75, 50 маркаларга 
бўлинади.