Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

озиқлантириш тартиби.
Хизмат итларининг нормал ҳаёт кечириши ва белгиланган вазифаларни бажариши учун қўшимча озиқ моддалар талаб этилиб, буни озуқа рационларини тузишда инобатга олиш зарур бўлади. Ит мускулларининг ишлаши жараёнида организмда энергия, оқсил, ёғ, углевод, минерал моддалар ва витаминларнинг сарфланиши ошади. Меҳнат жараёни қанчалик оғир бўлса, озиқ моддаларга бўлган талаб ҳам шунчалик юқори бўлади.
Ҳамма хизмат итлари бир хил вазифани бажариши вақтида бир хил миқдордаги энергияни сарф қилмайди. Бажариладиган ишга сарфланадиган энергия миқдори итни ўргатиш, шунингдек чарчаш даражасига ва бундан ташқари ҳайвоннинг индивидуал хусусиятлари – зоти ва тана тузилишига ҳам боғлиқ бўлади. Тинч ҳолатда турганидан итга нисбатан фаолият кўрсатаётган хизмат итлари иш учун 30 % дан кўпроқ энергия сарф қилади. Хизмат итларининг 1кг тана вазнига сарфлайдиган энергия миқдори № 1 жадвалда келтирилган:

Жадвал №1

Тинч холатда бўлган итнинг 1 кг тана массасига нисбатан
талаб этиладиган энергия миқдори.

Тана массаси, кг	кДж.	Тана массаси, кг	кДж.
3-4	575	15-20	375
4-5	530	20-25	340
5-6	495	25-30	320
6-7	475	30-40	305
7-8	460	40-50	285
8-9	440	50-60	265
9-10	425	60-70	250
10-15	410	70 ва ундан ортиқ	235
Илова: 1кк = 4,29 кДж.Тинч холатда бўлган итнинг 1 кг массасига ўртача 87 килокалория яъни 365 кДж тўғри келиш керак.

Қиш мавсумида хизмат итлари иситилмайдиган хоналарда сақланганда энергия эҳтиёжи 20 % га ошади. Хизмат итларининг оқсилга бўлган талаби ҳаракат қилмайдиган итларга нисбатан ўртача 30-50 % га, ёғга 15 % га ва енгил ҳазм бўладиган углеводларга эса 30 % га ошади. Ўртача иш бажарадиган хизмат итларининг рационида оқсил миқдори, ҳаракат қилмайдиган итларга нисбатан, 40 % га юқори бўлиши керак, шунда итлар оқсилга бўлган талабини 50 % гўшт, балиқ ва сут маҳсулотлари ҳисобидан қоплашлари лозим.

Хизмат итларининг рационида углеводларнинг етишмаслиги уларнинг озиб кетишига олиб келади. Итлар рационида ёғ қанчалик кам бўлса, унда углеводлар шунчалик кўп бўлиши керак. Хизмат итларининг рационини тузиш вақтида тўйимли моддаларга бўлган эҳтиёж нормасини эътиборга олиб, рационнинг тахминий таркиби тузилади.
Қуйидаги келтирилган рақамларда катта ёшдаги хизмат итларининг бир суткадаги энергияга бўлган талабига нисбатан тузиладиган тахминий рацион фоиз миқдорида кўрсатилган: