Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таoлим вазирлиги Фарғона давлат университети Гуманитар факультети

Пенсия босқичида мазкур корхона (ташкилот)даги мартабаси (фаолияти) якун топади. Ўзини бошқа фаолият соҳаларида кўрсатиш имкони пайдо бўлади, ҳолбуки меҳнат жамоасидаги иш даврида уни рўёбга чиқаришнинг иложи бўлмаган ёки шунчаки қизиқиш ҳисобланган эди. Ўзига ва ўзи сингари пенсионерларга ҳурмат-эoтибор ортади. Лекин молиявий аҳволи ва соғлиғи аввалгидай бўлмаслиги мумкин.
Мартабани бошқариш ва ишнинг бу соҳасида тартиб ўрнатиш мақсадида корхонада (меҳнат жамоасида) янги ишга келган ҳар бир ходимга махсус касбий мослашув ва хизмат соҳасида кўтарилиш ҳаритаси тутилади. У ёш ходимларнинг меҳнатга кўникиши соҳасидаги фаолиятни акс эттирувчи ўзига хос қайд этиш ҳужжати бўлади. Унда ишловчининг демографик Маълумотлари: оиласи таркиби, корхонага ишга келиш сабаби, касб танлаши, корхонага келишдан олдинги босиб ўтган йўли, ходимнинг янада кўтарилишга интилиши ёки касби, малакасини ўзгартиришга, иш ҳақининг ортишига қизиқиши ва ҳоказолар акс этади. Ходим қайта малака ошириб, барқарор касб қўникмаларига эришгандан кейин хизмат соҳасида рағбатлантирилади ва бошқа ишга меҳнат ҳақи юқорироқ бўлган ходимнинг касбий ва малака жиҳатидан ўзгарганлигини кузатиш, Маълум даражада бу жараённи бошқаришга ёрдам берса, мартаба босқичлари эса уни режалаштиришда ўзига хос мўлжал бўлиб хизмат қилиши мумкин.

№	Эҳтиёжни гуруҳлаш белгилари	Эҳтиёжлар турлари
1	Аҳамиятига қараб	а) бирламчи (куйи) эҳтиёжлар физиологик эҳтиёжлар, яoни:  озиқ-овқат  кийим-кечак  уй-жойларга бўлган эҳтиёжлар  хавсизликка ва социал химояга бўлган эҳтиёжлар б) юқори даражадаги эҳтиёжлар социал эҳтиёжлар, яoни:  хурматга  муҳаббатга  эoтиқодга ва хоказоларга бўлган эҳтиёжлар маҳрифат ва маҳнавиятга бўлган эҳтиёжлар ўзликни англашга бўлган эҳтиёжлар
2	Табақаланишга қараб	 миллати  тарихи  географик жойланиши  жинси ва ёши  социал мавқеи бўйича эҳтиёжлар
3	Тарихийлигига қараб	 уткинчи  хозирги  булгуси эҳтиёжлар
4	Қониқиш даражасига қараб	 тўла қониқтирган  қисман қониқтирган  умуман қониқтирмаган эҳтиёжлар
5	Тарқалиш даражасига қараб	 географик: умумий, регионал  социал: даромад бўйича табақаланиш, умумий, социал гуруҳ
6	Шаклланишига	 асосий  иккиламчи  эгри, билвосита эҳтиёжлар
7	Қайталанишига қараб	 бир марталик бўлган  вақт-вақти билан, даврий, такрорланиб турадиган  доимий бўлган эҳтиёжлар
8	Қўлланилишига қараб	 факат бир соҳа  бир неча соҳа  барча соҳага зарур бўлган эҳтиёжлар
9	Жамиятнинг муносабатига қараб	 салбий  нейтрал, тургун  ижобий эҳтиёжлар
10	Истеҳмол килиш усулига қараб	 якка  гуруҳ  ижтимоий истэҳмолга мулжалланган Эҳтиёжлар
11	Еши ва даромад даражасига қараб	 эластиклиги буш буоган Эҳтиёжлар  эластиклиги юкори бўлган Эҳтиёжлар (юкори жаражадаги Эҳтиёжлар)