Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таoлим вазирлиги Фарғона давлат университети Гуманитар факультети

Хизматда кўтарилиш босқичи 30 ёшдан 40 ёшгача давом этади. Ана шу даврда малаканинг ортиши, хизматда кўтарилиш содир бўлади. Амалий тажриба тўплаш, малака орттириш, ўзини намоён қилишга эҳтиёж туғилади, янада юқорироқ мақомга эга бўлиш ва кўпроқ мустақилликка эришиш истаги туғилади, шахс сифатида ўзини намоён қилиш бошланади. Ана шу даврда хавфсизликка бўлган эҳтиёжни қондиришга камроқ эoтибор берилади, ходимнинг куч-ғайрати меҳнатга тўланадиган ҳақнинг оширилиши ва соғлиғи ҳақида ғамхўрлик қилишга қаратилади.
Сақлаш босқичи эришилган натижаларни мустаҳкамлашга доир ҳаракатлар билан ажралиб туради ва 40 ёшдан 55 ёшгача давом этади. Малакани такомиллаштириш даври бошланади ва фаол ишлар натижасида ва махсус таoлим олиш туфайли малака янада ортади, ходим ўз „мактаби"ни яратишга, ўз билимларини ёшлар билан баҳам кўришга қизиқади, ижод қилишга интилади, бу даврда хизмат соҳасида янги босқичга кўтарилиш содир бўлиши мумкин. Инсон мустақиллик ва ўзини намоён қилиш чўққисига эришади. Ўзига ва атрофдагиларга нисбатан ҳақли равишда ҳурмат-эoтибор ортади, бунга инсон ҳалол меҳнат, ўз куч-ғайрати билан эришади. Гарчи бу даврда ходимнинг кўпгина эҳтиёжлари қондирилган бўлса ҳам, уни ўзи олаётган иш ҳақи даражаси қизиқтиради, бошқа даромад манбаларини топишга интилиш (масалан, бошқа ташкилотларнинг фойдасида, сармоясида, акциялар, облигацияларда қатнашиш ва ҳоказо) пайдо бўлади.
Якуний босқич 55 ёшдан 65 ёшгача давом этади. Бу даврда инсон пенсия ҳақида жиддий ўйлай бошлайди, ишдан кетиш ташвишида бўлади. Худди шу даврда ўзига муносиб ўринбосар излаш, уни ўз ўрнида қолдиришга тайёрлаш ҳаракатлари кўзга ташланади. Гарчи бу давр мартаба соҳасида танглик билан ажралиб турса-да, ходим ишдан тобора камроқ қониқиш ҳосил қилади, психологик ва физиологик етишмовчилик ҳис қила бошлайди. Ўзини намоён қилиш ва бошқаларнинг ҳурмат-эoтиборида бўлишга интилиш авжига чиқади. Ходим аввалги иш хақи сақланиб қолса-да, бошқа даромад манбалари кўпайишини истайди, чунки булар бу даргоҳдан пенсияга чиқиб кетгандан кейин пенсияси миқдорига қўшимча бўлиб, кунига ярайди.