Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таoлим вазирлиги Фарғона давлат университети Гуманитар факультети

2.2.-расм. Меҳнат фаолиятининг асослари

Ҳуқуқий асослар — ишлаб чиқариш муносабатларидаги меҳнат фаолиятини ташкил қилишга хизмат қиладиган ҳуқуқий мезонлар (фуқаролик, маoмурий, эгалик ҳуқуқлари, корхона ишлаб чиқариш билан боғлиқ ҳуқуқий ҳужжатлар).

Маoнавий-психологик асослар — бу меҳнат фаолиятини ташкил қилишда ишлаб чиқариш муносабатларида томонлар ўртасидаги ўзаро муносабатлар ва уларни шаклланиш жараёни билан юзага келади (бунда ёлланма ишловчилар ўртасидаги ўзаро муносабат, раҳбар ёки корхона эгаси билан ёлланма ишловчи ўртасидаги муносабат ёки жамоа ўртасидаги ўзаро муносабатлар).
Иқтисодий асослар эса, меҳнат фаолиятини ташкил қилишнинг асосини ташкил этади. Бунда меҳнат фаолиятини ташкил қилишнинг мезонлари (яoни шахснинг моддий манфаатдорлиги, бу ерда меҳнат фаолиятидан қониниш даражаси кўзда тутилади).

Меънат фаолиятининг мазмунига кўра турлари







Ишлаб-чиыариш ъаракати

Профессионал малака

Ижтимоий психологик

Ижтимоий ташкилий


2.3 -расм. Меҳнат фаолиятининг мазмунига қараб турлари
Ишлаб чиқариш ҳаракати — меҳнат фаолиятининг асосий тур-ларидан биридир. Ишлаб чиқариш ҳаракати — ҳар бир ҳамкорликнинг вазифаси, мақсади ва пировард натижаларга эришишцаги фаолиятининг даврийлиги ҳам дейиш мумкин.
Ижтимоий ишлаб чиқариш муносабатларида, меҳнат фаолиятининг мазмуни —ҳар бир шахснинг профессионал малака даражаси, ишбилармонлик ва тадбиркорлик қобилияти ва бошқалар ташкил этади.
Социал-психологик. Меҳнат фаолиятининг мазмуни — ҳар бир жамоадаги социал-психологик муҳит, яoни жамоадаги ҳар бир ишловчининг руҳий кайфияти, ишловчилар орасидаги ўзаро муносабатлар (бевосита ва билвосита) орқали шаклланади.
Меҳнат фаолияти мазмуни — ҳар қандай корхонада мулкчилик формаларидан қатoи назар, ижтимоий-ташкилий масалаларининг қай даражада ҳал этилганлигига ҳам боғлиқдир. Меҳнат фаолиятининг ҳолати жамоада йўлга қуйилган ижтимоий-ташкилий муносабатлар билан белгиланади.