Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таoлим вазирлиги Фарғона давлат университети Гуманитар факультети

Ташкилот меҳнат социологиясининг объекти сифатида.

Маълумки ташкил этиш („ташкилот") тушунчасининг келиб чиқиши лотинча оrganisо — келишган шаклни Маълум қиламан, деган сўз билан боғлиқцир. Бу билан ташкил этиш, айни вақтнинг ўзида функционал ва назарий жиҳатлардан муайян мақсадга эришиш ёки муайян вазифани ҳал қилиш тизимини яраташ ва такомиллаштириш соҳасидаги онгли фаолиятнинг жараёни ва натижасидир. Инсон фаолиятининг барча соҳаларида ташкил этишнинг роли ана шундан иборат бўлиб, бу ҳол ташкил этишга тадқиқот ва ишланмалар предмети сифатида эoтиборни жалб этади.

Ташкил этиш назарияси ва амалиёти муаммоларини ишлаб чиқишнинг илмий йўналишлари орасида праксеология (юнонча: амалиёт ёки ҳаракат ва ўрганиш маoноларини англатувчи сўзлардан) самарали амалий фаолият тамойиллари ва усуллари ҳақидаги фан муҳим ўрин эгаллайди.
Ташкил этиш назарияси ўз хусусиятига кўра абстракт маoнода фалсафий фанларнинг асосий бўлимларидан бири сифатида қаралиши ҳам мумкин. Биринчидан, ташкил этиш назариясини амалий фаолиятнинг бирор соҳасига татбиқ этганда, у озми-кўпми техник, иқтисодий ёки социологик илмий фанлар хусусиятини ўзида акс эттиради. Иккинчи томондан, бу фанлар ташкилий муаммоларни ишлаб чиқаришнинг умумий методологик базасини яратиш манбаи ҳисобланади.
„Ташкил этиш" тушунчаси уни татбиқ этиш обoектига кўра аниқланади. Одатда, меҳнатни, ишлаб чиқариш ва бошқаришни ташкил этишни бир-биридан фарқлашни тақозо этади. Бунда кўп ҳолларда меҳнатни ташкил этиш ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг бир қисми деб қаралади, ташкил этишнинг ўзи эса бошқариш функцияси деб тушунилади. Бу тушунчаларни фарқлаш корхоналарда мутахассислар тайёрлаш соҳасида қарор топган аалиёт ва тегишли хизматларни ажратиш билан боғлиқдир. Амалиётда эса, меҳнатни ташкил этиш ишлаб чиқариш ва бошқаришни ташкил этиш билан биргаликда олиб борилган тақдирдагина меҳнат самарали бўлиши мумкин.
Ишлаб чиқаришни ташкил этиш, одатда маҳсулот ишлаб чиқариш мақсадида моддий ва шахсий элементларнинг (ишлаб чиқариш воситалари ва ишчи кучининг) оқилона бирлаштирилиши тизими сифатида қаралади.