Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

турли хил вазифаларни бажаришга ихтисослашган ҳолда айрим ўзаро
занжир каби богланган функционал тизимларни ҳамда марказларни
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ташкил килган. Нейронлар бир-бири билан синапслар, яъни махсус
мослама 
пластинкалар 
срдамида 
(синаптик 
бирлашиш) . ўзаро
боғланадилар. Демак, синапслар импульслар шаклида келган хабарлар
(информация)ни тартибга солиб туриб ўтказувчи вазифасини бажаради.
Нерв тизимидаги бундай синаптик бирлашмаларнинг сони одамда
астрономик сонларни ташкил қилиши ҳақида илмий аниқ маълумотлар
бор. У 1000000000000000-10000000000000000 (Ю15-Ю16) ташкил килар
экан. Шунинг учун ҳам инсон миясида, ана шулар ҳисобига битмас-
туганмас, чегараси-чеки йўк даражадаги фикрлаш, аиализ ва синтез қилиш
ҳамда уларни ўзида саклаш ишларини бажара олиш қудратига эга.
Бош мия яримшарлари пўстлок қисми. Бу нерв асаб тизимида бутун
организмни бошқариб турувчи «Энг олий аъзо» бўлиб, унда бош мия
катта яримшарлари ва орқа мия тафовут этилади. Еош мия катта
яримшарлари калла суяги ичида жойлашган бўлиб унда бир қанча
қисмлар ва марказлар мавжуд (14-расм). Бош мия пастки томондан,
узунчоқ мия орқали, орқа мия билан туташади. Орқа мия умуртқа
поғонаси ичида жойлашган.
Маълумки бош мия катта яримшарларининг усти кулранг моддалар
билан қопланган. Уни бош мия пўстлоғи дейилади. Шунинг учун ҳам
унинг тагида жойлашган, кўриниши оқимтир моддалардан иборат бўлган
қисмни пўстлок ости кавати дейилади. Унда барча марказлар жойлашган.
Бундан ташкари алоҳида мияча бўлиб, у мувозанат ҳамда эшитишни
назорат қилади.
15-расм. Симпатик нерв