320
Иқтисодий жиҳатдан кўп сарф талаб қилувчи (электр энергия, махсус мутахасислар) бу
тур ѐрдамида ҳавога таъсир этувчи ҳамма омилларга (иссиқлик, совуқлик, чанг, газлар,
парлар, сув буғи) қарши кураш, хона ҳавосини исталган ҳолатга келтириш, керак вақтида
ишлатилиши, хонани керакли жойида алмашинувини, маълум технологик муаммоларни
ечиш имконияти бордир. Табиий ҳаво алмашинуви аэрация асосан ортиқча иссиқлик билан
курашиш учунгина самарадор.
Аэрация йўли билан ҳаво алмаштиришини фақат махсус қурилган хоналардагина
амалга ошириш мумкин.
Меҳнат гигиенаси врачи ишлаб чиқаришда қўлланиладиган вентиляция усулларидан
огоҳлантирувчи ва жорий санитария назорати олиб боради. Назоратнинг асосий мақсади
вентиляциянинг самарадорлигини гигиеник баҳолашдан иборатдир. Вентиляциянинг
самарадорлиги иш жойларидаги ҳавонинг физик ҳолати ва кимѐвий таркибининг амалдаги
санитария гигиена талабларига жавоб бериши билан белгиланади.
Вентиляцияга баҳолаш 2 тур санитария назоратида текширилади:
I. Огоҳлантирувчи санитария назорати ҳамма босқичларида қуйидаги масалаларни ҳал
этишда олиб борилади:
вентиляция лойиҳаларини санитария-гигиена талабларига жавоб беришни аниқлаш;
кўрилаѐтган корхоналарда вентиляцияни тасдиқланган лойиҳага мос равишда ва ўз
вақтида олиб борилишини текшириш;
қурилиб (қайта таъмирлаб) битирилган ва ишга топширилаѐтган корхоналардаги иш
шароитига гигиеник баҳо берилади.
II. Жорий санитария назорати ҳамма босқичларида қуйидаги масалаларни ҳал этишда
олиб борилади:
режа бўйича ўтказиладиган мукаммал санитария текширувлари босқичида;
касб билан боғлиқ заҳарланишларнинг сабабини аниқлашда;
вентиляция системаларининг таъмирланиши ѐки қайта қурилишдан сўнг;
технологик жараѐнни ўзгариши муносабати;
меҳнаткашларни аризаларини кўриб чиқишда.
Ишлаб чиқаришда вентиляцияга баҳо бериш қуйидаги амалдаги ҳужжатларга асосан
олиб борилади:
қурилиш меъѐр ва қоидалари (ҚМҚ 2.04.05-97);
«Ишлаб чиқариш хоналари вентиляцияси санитария-гигиеник назорати услубий
қўлланмаси» (№4425-87);
«Иш жойлари ҳавосига умумий санитария гигиеник талаблари» Давлат стандарти
12.1.005-88.
Ишлаб чиқариш корхоналарида вентиляция тизимлари устидан огоҳлантирувчи
санитария назорати масалалари бўйича:
газлар, чанг, ортиқча иссиқлик, намлик билан курашиш учун қўлланилиши лозим
бўлган вентиляция системалари;
лойиҳа вентиляция ѐрдамида эришилиши лозим бўлган ҳаво кўрсаткичларига
гигиеник баҳо бериш;
ташқаридан ҳаво олинишининг ва ташқарига ҳаво чиқарилишининг ташкил
этилишини тўғри уюштирилганлигини баҳолаш;
ортиқча иссиқлик, намлик, газлар ва парлар билан курашиш учун хонага ҳаво олиб
келувчи умумий вентиляция унумдорлигини баҳолаш;
маҳаллий вентиляция турлари ва уларни қўллаш;
хоналардаги ҳаво мувозанати ва унинг гигиеник аҳамияти.
Ишлаб чиқариш корхоналаридаги вентиляция системалари устидан ЖСН масалалари:
ишлаб чиқариш корхоналаридаги вентиляция системалари устидан жорий санитария
назорати махсус вентиляция хизмати ва ДСЭНМлари томонидан олиб борилади.
ЖСН қуйидаги муддатлар ичида олиб борилади:
322
бўладиган гигиеник даражасигача тозаланади (ютгич, сузгичлар, циклонлар, мултициклон ва
элеcтрон сузгичлар ва б.). сўнгра бу ҳаво бино томининг қиррасидан юқорида (1
қаватлиларда 2-3 метр, кўп қаватлиларда 5-8 метр) атмосфера ҳавосига чиқарилади.
Юқоридагиларга амал қилган ҳолда ҳаво олиш ва чиқариш жойлари орасидаги масофа
(вертикал йўналишда) 5 метрдан кам бўлмайди. Акс ҳолда ифлосланган ҳаво қайта хоналарга
йўналтириш хавфи ортади.
Do'stlaringiz bilan baham: