Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкeнт тиббиёт акадeмияси

Жамият ахлоқий онги ўз тузилишга эга ва оддий ахлоқий онгни ўз ичига олади (у ўз -ўзидан ривожланади, хиралик, ноаниқлик, номувофиқлик билан тавсифланади) ва назарий ахлоқий онг - НАО - (вакиллари ахлоқий ҳаёт муаммоларини кўриб чиқадиган касбларнинг пайдо бўлиши билан шаклланади; НАОда ахлоқий фалсафа (ахлоқ) марказий ўринни эгаллайди).
ТАО аниқлик, изчиллик, ратсионаллик ва изчиллик билан ажралиб турадиган инсон мавжудлигининг марказий масалаларига қаратилган.
Хулқ-атвор нафақат онг шаклида, балки ҳаракатлар, ишлар шаклида ҳам мавжуддир. Ҳаракатларда одамларга, жамиятга, ўзига бўлган муносабат ифодаланади.
Ахлоқий амалиёт - бу ҳаракатлар, ишлар билан ифодаланган ахлоқий муносабатлар.
Биринчидан, бу муносабатлар жараёнида ахлоқий қадриятлар мужассамланади, инсон ҳаёти, гўё, энг олий қадриятлар билан боғлиқдир.
Иккинчидан, ахлоқий муносабатларда ўз -ўзидан, мақсадга мувофиқлик, онг эмас, балки ирода элементи мавжуд.
Ўз -ўзидан меҳрибон, масъулиятли, адолатли бўлиш деярли эҳтимолдан ҳоли эмас ва иккинчидан аниқ ҳаракатларнинг энг юқори ахлоқий қадриятлар билан ўзаро боғлиқлигини талаб қилади.
Ниҳоят, учинчидан, ахлоқий муносабатлар, қоида тариқасида, соф шаклда, ўз -ўзидан мавжуд эмас, балки иқтисодий, сиёсий, диний ва ҳоказо муносабатларнинг таркибий қисми, томони ҳисобланади. Яхши, масалан, бўш хаёллар шаклида эмас, балки ҳар хил ҳаракатлар жараёнида (қандайдир ёрдам, маслаҳат, қўллаб -қувватлаш ва бошқалар) амалга ошади.
Маданият ва миллатнинг ўзига хос хусусиятлари ахлоқий муносабатларда ўз изини қолдиради.
Петрунин Ю.Ю ёзганидек, ахлоқий муносабатларнинг такрорланувчи компонентлари (ишга муносабат, болаларга ота -оналар, дўстлик ва бошқалар) кўпинча турли урф -одатлар, маросимлар, урф -одатлар ва бошқаларда қайд этилади.
Ахлоқий онг ва ахлоқий амалиёт ўртасида яқин боғлиқлик мавжуд. Ахлоқий функтсиялар: баҳоловчи, когнитив, мафкуравий, тарбиявий, тартибга солувчи.