Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси

3.5-расм. ААТнинг ҳудудлар бўйича таснифи 
 
Давлат ва тармоқлараро бошқариш органларига ахборотларни қайта 
ишлаш тизимлари, маълумотлар базаси ва банки, эксперт ва ахборот-излаш 
тизимлари киради, улар давлат хокимияти органлари ва бошқарув, 
тармоқлараро органлар ишини таъминлайди. 
Тармоқлараро автоматлашган ахборот тизимлари миллий иктисодиѐтни 
бошқариш органларининг (банк, молия, статистика, таъминот ва бошқалар) 
ихтисослашган тизимидир. Улар ўз таркибида қудратли ҳисоблаш 
комплекслари, 
тармоқлараро 
кўп 
даражали 
автоматлашган 
ахборот 
тизимларига эга бўлиб, иқтисодий ва хўжалик башоратларини, давлат 
бюджетини ишлаб чиқиш, хўжаликнинг барча бўғинлари фаолияти 
натижаларини назорат қилиш ва тартибга солишни амалга оширади.
Бошқарувнинг тармоқ тамойилини амалга оширувчи органлар учун 
ахборот тизимлари тузилмаларининг бўғинлигидан келиб чиқиб ажратиш 
мумкин: вазирлик (идора, концерн, ассоциация, холдинг) - бирлашма – корхона 
ахборот тизимлари.
Бошқарувни тармоқ тамойили бўйича амалга оширувчи органлар учун 
замонавий ахборот-коммуникация технологияларини қўллаш тармоқ ахборот 
тизимларини барпо этишга олиб келади, вазирликлар, банклар, идоралар, 
корпорация ва ҳоказоларни таъминловчи ахборот, маълумотлар банки ва 
базасини қайта ишлаш тизимини ўзида намоѐн этади. Бу тизимлар ШК локал 
ҳисоблаш тармоқлари базасида яратилади. Тармоқ ахборот тизимида 
ахборотларни тўплаш, узатиш, қайта ишлаш ва таҳлил қилиш амалга 
оширилади. Бу бошқариш аппаратининг қарорларни қабул қилиш ва уларни 
Геоахборот 
ААТ 
Вилоят 
ААТ
Шаҳар 
ААТ 
Туман 
ААТ 
Корхона, 
таашкилот 
ААТ 
Умумдавлат ААТ 

---

46 
идораларга қарашли корхона ва бирлашмаларгача етказишда мажбурий 
иштирокини кўзда тутади. 
Корхона 
(ташкилот, 
муассаса) 
тизимида 
ахборот-коммуникация 
технологияларини тадбиқ этиш корхонанинг автоматлаштирилган бошқариш 
тизимини яратишга олиб келади, у автоном ҳолда ҳам, ишлаб чиқариш 
бирлашмаси ахборот тизими таркибида ҳам, тармоқ ахборот тизимида ҳам 
ишлашга мўлжалланган. Корхона миқѐсида барпо этиладиган ААТнинг 
таснифи 3.6-расмда келтирилган.