Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Material va uslublar: BKP kafedrasini 3-kurs talabalariga darsda o’z 
bilimlarini oshirish maqsadida xar bir o’tilgan mavzu bo’yicha ilmiy 
adabiyotlardan foydalanib referat yozib kelish vazifasi yuklatildi. Shu kungacha 
talabalar referat yozishda darsda o’tiladigan adabiyotlardan foydalanib yozishar 
edi. Shuning uchun dastlab xamma talabalarga ilmiy adabiyotlardan foydalanish 
va referat yozishni qonun qoidalari o’rgatildi. Referatlarni tahlil qilishda 
qatnashgan talabalarni 2 guruhga ajratildi. Birinchi guruhga darslarni chuqur 
o’zlashtiradigan talabalar, 2- guruhga esa o’rtacha o’zlashtiradigan talabalarni 
oldik. Xamma talabalarga kafedra tomonidan taklif qilingan mavzu ”Erta 
yoshdagi bolalarni yurak-qon tomir tizimini kasalliklari semiotikasi” va 
talabalarni o’z qiziqishlari doirasida tanlangan mavzu asosida 1 xafta muddat 
ichida yozib kelish buyurildi. Referat mavzusi o’qitayotgan o’qituvchi bilan 
kelishib olindi. 
Tanlangan mavzuga doir masalalar bilan tanishib chiqish, lektsiya 
materiallarini ko’zdan kechirish, fan bo’yicha o’quv dasturlari bilan tanishtirish, 
va yangi adabiyotlarni yana bir bor tahlil qilish tavsiya etildi. 
Olingan natijalar: 1-guruh talabalari ya’ni yaxshi va a’lo bahoga 
o’qiydigan talabalar axborot kutubxona resurslariga borib yurak-qon tomir 
tizimi bo’yicha mavjud bo’lgan katologlardan foydalanishgan, referat mavzusi 
bo’yicha adabiyotlar manbalarini ko’paytirishgan –mavzu nomiga e’tiborni 
qaratganlar, muammo echimini aniqlashga, mavzuni maqsad va tuzilishiga, aniq 
natijalarga qaratganlar. O’zlari mustaqil xolda kardioxirurgiya bo’limida 
bemorlarni ko’rib, ularni shifokorlar bilan ko’rikdan o’tqazib, hulosalar 
chiqarishgan. Shuningdek qo’shimcha adabiyotlardan foydalanishgan. Lektsiya 
materialarini ko’zdan kechirishgan,fan bo’yicha o’quv dasturiga tegishli mavzu 
bo’yicha tavsiya etilgan adabiyotlardan tahlil qilishgan.
Konspekt qilishda-referat rejasini tuzishgan.Unda kirish, asosiy qismi, 
hulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati kiritilgan. 
Kirish qismida tanlangan mavzu :” Bolalarda yurak qon- tomir a’zolari 
tizimini anatomo-fiziologik xususiyatlarini, tekshirish metodikasi, kasallik 
simptom va sindromlarini chuqur o’rgangan xolda amaliyotda qo’llash.” 
Talabalar mavzuni dolzarbligi, mavzuni maqsadi va vazifalarini ko’rsatib 
o’tishgan. Asosiy qismida materialni to’plangan qismi va kichik masalalarga 

---

596 
qaratganlar va to’g’ri hulosa chiqarganlar. 
Kichik masala bu ko’rilgan bemorni shikoyati, ko’ruv, tekshirish usullarini 
o’z ichiga olgan. Masalan 4 yoshli Musaev Temur, Andijon viloyatida tug’ilgan. 
Bemorni shikoyati-tez-tez charchab qolish, emayotgan paytida og’iz-lab 
uchburchagini ko’karishi, xansirash, jismoniy rivojlanishdan orqada qolishi. 
Ob’ektiv ko’rikda: bola ozg’in, og’iz-lab uchburchagini ko’karishi, nafas olishda 
qo’shimcha mushaklarni ishtiroki, qo’llarini baraban tayoqchasiga o’xshashi, 
tirnoqlari soat oynasiga o’xshab qavarib chiqqan.O’pka auskultatsiyasida mayda 
kalibrdagi quruq xirillashlar, yuragida qo’pol sistolik shovqin, 3-4 qovurg’a 
oralig’i to’sh suyagini chap tomonida, yurak cho’qqisida 2 tonni kuchayishi, 
o’pka arteriyasida 2 tonni susayishi. Talabalar bolani 2 kun davomida 
kuzutuvga olganlar va bemorga “Tetrada Fallo “kasalligi deb tashxis 
qo’yishgan. Shuningdek bu guruhdagilar statistik materiallarga xam ega bo’lib 
ularni chuqur tahlilini o’tqazganlar. Diagramma, grafik, sxemalardan 
foydalanishgan. Boshqa mualliflar asaridan olingan matnda ko’chirmalar, fikrlar 
va hulosalar so’zma-so’z ko’chirilib olinganda albatta satr ostida qaydlarni 
ko’rsatib berishgan. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati qat’iy belgilangan 
tartibda tuzishgan va kitobni nashr etilgan yili, nashriyot nomi va avtorlarini 
ko’rsatib berishgan. 
2-guruhdagi talabalarimiz esa adabiyotlardan foydalanishni usullarini 
tushuntirilganligiga qaramasdan –reja tuzishgan, matni asosiy mavzusini qayd 
qilishgan,faydalanilgan adabiyotlarni avtorini ko’rsatishgan.Bemorlar bilan 
ishlashmagan, tekshiruv usullarini o’tqazishmagan.