Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети педагогика ва психология кафедраси

Таълимнинг «Зигзаг усули» 1980-1990 йиллардан бошлаб пайдо бўлди. Бу усулнинг бошқа усуллардан фарқи шундаки, синф майда гуруҳларга ажратилади, ўқувчилар рақамланади, спикер-бошлиқ сайланади. Сўнгра бир хил рақамлар бир-бирини «топади». Топширик берилади. Топшириқ ўзлаштирилгач, тарқалишади. Ҳар бир аъзо ўзи ўзлаштирган масалани эски шерикларига айтиб беради. Савол-жавобда эса гуруҳ баҳоланади. Ҳар бир рақамланганлар янги ва ҳар хил топшириқлар олганини ҳисобга олсак, ҳар бир ўқувчи ўз гуруҳи манфаати учун ҳам билиши керак ва билишга мажбур! Чунки ўз гуруҳига қайтганда у ўзи ўрганган мавзу бўйича савол-жавобда гуруҳи номидан қатнашиши керак. 4 та гуруҳ бўлса1,2,3,4 бўлади, 3 та гуруҳ бўлса 1,2,3 ва хоказо⁴⁶.


3. График органайзерлар: “Балиқ скeлети”, “БББ”, “Концептуал жадвал”, “Венн диаграммаси”, “Инсерт”, “Кластер”, “Нима учун?”, “Қандай?” ва б.



“Нима учун?” схемаси муаммонинг дастлабки сабабларини аниқлаш бўйича фикрлар занжири, тизимли, ижодий, тахлилий фикрлашни ривожлантиради ва фаоллаштиради.



Намуна:

Ta’lim olish kerak?

Barkamol shaxs bo`lish uchun

Нима учун?

Jamiyatga foyda keltirish uchun
Нима учун?

Jamiyatni rivojlantirish uchun

Нима учун?

Инсерт жадвали. Ҳар бир талабага жадвал шаклидаги матн тавсия этилади Талаба матнни ўқиш жараёнида жадвалнинг чап томонига махсус белгиларна қўйиб боради [13. – Б. 142].


Мустақил ўқиш вақтида олган билимларни, эшитган маълумотларни тизимлаштиришни таъминлайди. Олинган маълумотни тасдиқлаш, аниқлаш, кузатиш, аввал ўзлаштирган маълумотларни боғлаш қобилятини шакллантиришга ёрдам беради. Ўқиш жараёнида олинган маълумотларни алоҳида ўзлари тизимлаштирадилар, жадвал устунларига киритадилар.
“V” – мен билган маълумотларга мос.
“ – “ – мен билган маълумотларга зид.
“ + ” – мен учун янги маълумот.
“?” – мен учун тушунарсиз ёки маълумотни аниқлаш, тўлдириш талаб этилади.