Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети педагогика ва психология кафедраси

Гуруҳ баҳоси	Гуруҳ хатоси	Тўғри жавоб	Якка хато	Якка баҳо	Тушунчалар
Тушунчаларга изоҳ
		2			Касбий тарбия	муайян соҳага оид иш фаолиятини шакллантириш ва ривожлантиришга йўналтирилган таълим
		1			Касбий таълим	инсон касбий маданиятига оид стратегия, усул, малака, касбий-шахсий сифатларни шакллантириш жараёни
		3			Касбий маҳорат	таълим олувчиларнинг муайян иш ёки ишлар мажмуини бажариш учун зарур малакаларни жадал эгаллаш мақсадини назарда тутадиган педагогик жараён

7-8 та тўғри жавоб – “қониқарли”
9-10 та тўғри жавоб – “яхши”
11-12 та тўғри жавоб – “яъло”

Суҳбат методи – оғзаки баён қилиш методи бўлиб, ўқувчиларнинг билимларни аста-секин ўзлаштиришларига олиб келувчи пухта ўйланган саволлар системасидир.

Такрорлаш, мустаҳкамлаш ва янги билимларни баён қилишда қўлланилади.

1. Эвристик суҳбат (эвристика юнонча сўз – heurisko – излайман, топаман, кашф этаман)
Мақсад – ўқитувчининг моҳирлик билан қўйган саволлари ёрдамида ҳамда ўқувчиларнинг тиришқоқлиги ва мустақил фикрлашлари туфайли уларни янги билимларни жадал ўзлаштиришларига олиб келиш.
Бу суҳбатда ўқитувчининг битта саволига ўқувчиларнинг кўплаб жавобларини кутиш мумкин.
2. Катехизик суҳбат (катехизис юнонча сўз – katechesis – насиҳат, ўгит – бирон-бир таълимот асосларини савол-жавоб тарзидаги қисқача баёни).
Мақсад – ўқувчиларнинг билимларни тушунганлик ва ўзлаштирганликларини назорат қилиш. Бу метод биринчи ўринда хотира ва тафаккурни ривожланишига ёрдам беради.
Бу суҳбатда ўқитувчининг битта саволига ўқувчилар битта аниқ туғри жавоб беришлари керак.
3. Герменевтик суҳбат – (юнонча сўз –hermeneutikos – тушунтирувчи, талқин қилувчи) – матнларни шархлаш санъати.
Мақсад - ўқилаётган, ўрганилаётган матнни, томоша қилинаётган расмни, эксперимент ва экскурсия натижаларининг асл маъноси, мазмунини ўқувчилар ҳамкорлигида тушунтириш ва изохлаш.
Бу суҳбатда ўрганилаётган материални туғри тушуниш ва баҳо бериш кўникмалари ҳосил бўлади.
4. Сократ суҳбати - Сократ методи ва маевтикага асосланган (майевтика – юнонча сўз - maieutike – повивал санъат, инсондаги яширинган билимларни ўйлаб кўришга ундайдиган, ёрдамчи саволлар ёрдамида юзага чиқариш).
Мақсад – диалектик фикрлашга, бахс-мунозара санъатига ўргатиш, қатъиян ман қилинадиган фикрлардан қочиш.
Бу суҳбатда суҳбатдошни иккиланиш, ҳз фикрини баён этиш, позициясини аниқлашга қаратилган оғзаки диалогик метод ишлатилади³³
Дебат (баҳс)нинг моҳият жараёни. Охирги 100 йиллардаги марказий таълимий дебатларнинг кўпчилиги, амалиётчи ўқитувчилар ўзларининг назарий ва фалсафий қарашларининг алоқадорлиги сабаб намойиш қилдилар. Маълумки, таълимнинг тез-тез такрорланиб турувчи мақсади ўртасидаги қарама-қаршилик учун улар жавобгардирлар, ҳали ҳам жамоавий текширув ўқув режалари ва миллий таълим дастурларининг кўплаб кўринишларига жойлаштирилган мактаб ўқувчилари учун муҳим бўлган нарса шундаки, маълум билимнинг жисми (жараён устидаги моҳият ва педагогика устидаги ўқув режасига урғу бериш)ни орттиришдир ва муқобил кўриниш, кўплаб ўқитувчилар томонидан жуда кучли ушлаб турилган таълим, нафақат “орттирилган таълим”, балки мустақил равишда уни сўроқ қилиш мумкин бўлган ўрганиш қобилиятларини ошириш учун таълим талабаларга ёрдам бериши керак, айтиш керакки, педагогика таълим дастурида энг муҳим ҳисобланган малакага асосланган усул ва жараёнда қандай қилиб болалар ўрганмоқдалар – улар нимани ўрганмоқдалар (қуйидаги Гонг Конг таълим режасига қаранг).
Лекин билим манбайининг қўлга киритган нарсаси педагогиканинг турли кўринишларини ёки бир кўринишини таклиф қилиши мумкин ўрганиш маҳоратларининг ривожланиши эса бошқасини, бунга сабаб кўрсатиш мумкин, масалан, узатиш услуби, иш қоғозлари ва китоблар орқали талабаларга оғзаки маълумотни ўтказиш учун ўқитувчи қидиради (изланади, бўйсунишнинг кучайтирилиши ва маълумотнинг хотирада сақланиши билан, айниқса, таълимий мақсад билан қулай равишда мос тушади, шу билан бир қаторда кўпроқ талаба марказда (илғор ёки ижодкор) йўл тутиш фикрнинг рухлантирувчи мустақиллиги, аниқланган доноликнинг даъвати ва сўроқ қилишига қаратилган таълимий мақсадга яхшироқ мос тушади.
Барнес бу масалага боғлиқ шундай сабаб кўрсатган:
Синфда мулоқот шакли ўзгарганидек, нимани ўрганишнинг мақсади ҳам ўзгаради.
Мулоқотнинг бир тури, тафсилотларнинг ёдда сақланишини қўллаб-қувватлайди, бошқаси далиллар ҳақидаги сабабга талабаларни руҳлантиради ва учинчиси ҳаёт тарзини ҳаёлий қайта қуришга қараб уларни бошқаради. Мулоқотдан улар ҳам ўқувчилардек, улардан нима кутилганини ўрганадилар. Улар билимнинг аниқ ифода қилинган режасини тайёрлашда иштирок этишга қанчалик умид қилганликларини аниқлайдилар, ёки улар ўзларини асосан қабул қилиб олувчилардек тутадилар (Барнес 1976, 19-бет; кўринг Фреире 1972)³⁴.