Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

AMALIY MASHG‗ULOTLARINI TASHKIL ETISH 
 
Ikramova Z.A., Аlimxodjayeva N.Т., Sulaymanova G.G.,
Toshkent pediatriya tibbiyot instituti. Тibbiy va biologik kimyo, tibbiy 
biologiya, umumiy genetika kafedrasi 
 
Dolzarbligi.
Мамlakatimizda ta‘lim-tarbiya tizimini tubdan islox, uni 
zamonaviy talablar darajasiga ko‗tarish, kelajak uchun barkamol avlodni 
tarbiyalash ishlari Davlat siyosatining ustivor yo‗nalishlaridan biridir. O‗quv 
jarayonini to‗g‗ri tashkil qilish o‗qitish samaradorligini ta‘minlovchi eng asosiy 
manba hisoblanadi. O‗qitish jarayonida pedagogik texnologiyalar asosida 
talabalar oldiga qo‗yilgan asosiy o‗quv maqsadi (kasbni egallash, malaka va 
ko‗nikmalar hosil qilish) amalga oshiriladi. Ushbu pedagogik jarayonda 
pedagogning innovatsion faoliyati alohida o‗rin tutadi. 
Мaqsad va vazifalari.
Olimlar innovatsion jarayon mikrotuzilmasini tahlil 
qilishda hayotning davriyligi konsepsiyasini farqlaydilar. Pedagogikaga oid 
adabiyotlarda innovatsiya jarayoni tuzilmasi beriladi. U quyidagi bosqichlarni 
qamrab oladi:
1. Yangi g‗oya tug‗ilishi yoki yangilik konsepsiyasini paydo qilish bosqichi, 
u kashfiyot bosqichi deb ham yuritiladi
2. Ixtiro qilish, ya'ni yangilik yaratish bosqichi 
3. Yaratilgan yangilikni amalda qo‗llay bilish bosqichi 

---

96 
4. Yangilikni yoyish, uni keng tadbiq etish bosqichi
5. Muayyan sohada yangilikning hukmronlik qilish bosqichi. Bu bosqichda 
yangilik o‗zining yangiligini yo‗qotadi, uning samara beradigan muqobili paydo 
bo‗ladi. Yangi muqobillik asosida, almashtirish orqali yangilikning qo‗llanish 
doirasini qisqartirish bosqichi.
Qo‘llaniladigan usullar.
Oliy maktab innovatsion jarayonlari negizida 
quyidagi yondashuvlarni belgilash mumkin: madaniyatshunoslik jihatidan (insonni 
bilishning ustuvor rivojlanishi) yondashuv; shaxsiy faoliyat jihatidan (ta'limdagi 
yangi texnologiyalar) yondashuv; ko‗p sub'ektli (dialogik) yondashuv, kasbiy 
tayyorgarlikni insonparvarlashtirish; individual 
- ijodiy 
(o‗qituvchi va 
talabalarning o‗zaro munosabatlari) yondashuv. Oliy maktabda innovatsion 
faoliyatning sub'ekti o‗qituvchi, uning shaxsiy imkoniyati hisoblanadi. Bunda 
o‗qituvchi shaxsining ijtimoiy-madaniy, intellektual va axloqiy imkoniyatlari 
yuksak ahamiyatga molik bo‗ladi. Hozirgi jamiyat, madaniyat va ta'lim taraqqiyoti 
sharoitida o‗qituvchi innovatsion faoliyatiga zarurat tug‗ildi. Innovatsionlik 
pedagogik jarayonni ifodalab, nafaqat uning didaktik qurilmasiga, balki 
o‗qituvchining ijtimoiy mohiyatli natijalari va ruhiy qiyofasiga ham taalluqlidir. 
Хulosa.
Demak, o‗qituvchi yangi pedagogik texnologiyalar, nazariyalar, 
konsepsiyalarning muallifi, ishlab chiqaruvchisi, tadqiqotchisi, foydalanuvchisi va 
targ‗ibotchisi sifatida namoyon bo‗ladi. O‗qituvchining innovatsion faoliyati tahlili 
yangilik 
kiritishning 
samardorligini 
belgilovchi 
muayyan 
me'yorlardan 
foydalanishni talab qiladi. Bunday me'yorlarga - yangilik, maqbullik, yuqori 
natijalilik, ommaviy tajribalarda innovatsiyani ijodiy qo‗llash imkoniyatlari kiradi.