Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Фойдаланилган адабиётлар:
 
1. 
Рубин Б.А. Курс физиологии растений. 
–
М.: “Высшая школа” 1976. 
576 с.
2. Романов Г.А. Рецепторы фитогормонов // Физиол. раст. 2002. Т.49, 
№1. 615
-625 
с.
3. Полевой В.В., Саламатова Т.С. Физиология роста и развития 
растений. 
– 
Л.: Изд
-
во ЛГУ, 1991. 229 с.
264 

---

3-SHU’BA: INFORMATIKA VA AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA AXBOROT 
TEXNOLOIGIYALARINI RIVOJLANTIRISHNING DOLZARB 
MUAMMOLARI 
 
Abduraxmanov Jamolidin Komoldinovich 
Andijon davlat universiteti katta o‘qituvchisi, 
fizika-matematika fanlari nomzodi
 
Annotatsiya. Bu yerda axborot texnoloigiyalarining O‘zbekistonda jadal 
rivojlanishini ta’minlash uchun yechilishini kechiktirib bo‘lmaydigan masalalar 
ko‘tarilgan va ba’zi takliflar o‘rtaga tashlangan. 
Kalit so‘zlar: axborot texnologiyalari, O‘zbekiston, dolzarb, kechiktirib bo‘lmas, 
tarjima, atamalar tarjimasi, kitoblar, elektron kitoblar. 
O‘zbekistonda axborot texnologiyalarini rivojlantirish bo‘yicha keyingi 5 yil 
davomida qator muhim qaror va farmonlar qabul qilindi va qilinmoqda. 
Xususan, muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tomonidan 2020-yilning 
5-oktyabrida imzolangan “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasini 
tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 
O‘zbekiston Prezidentining 6079-sonli Farmoni [1], 2020-yilning 6-oktyabrida 
imzolangan “Axborot texnologiyalari sohasida ta’lim tizimini yanada 
takomillashtirish, ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish va ularni IT industriya bilan 
integratsiya qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Prezidentining 
4851-sonli Qarori [2] shular jumlasidandir.
Shuningdek, 2015-yil 4-fevraldagi Prezident Farmoniga muvofiq yangi 
vazirlik 
– 
O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalarini va 
kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tashkil etildi va hozirgacha faoliyat 
yuritib kelmoqda. 
Davlatimiz rahbarining sa’y-harakatlari, tashabbuslari bilan bu kabi chora-
tadbirlarning amalga oshirilishi o‘zining qanday samaralarini berayotganligini, 
axborot texnologiyalari sohasida keyingi besh yillikda jiddiy ijobiy o‘zgarishlar 
ro‘y berganligini mamnuniyat bilan e’tirof etar ekanmiz, shu bilan bir qatorda 
O‘zbekistonda axborot texnologiyalarini rivojlantirishning nihoyatda dolzarb, 
hal qilinishini bizning ko‘z qarashimizga ko‘ra, kechiktirib bo‘lmas ba’zi 
muammolar ustida to‘xtalib o‘tmoqchiman. 
265 

---

Hozirgi dunyoda taraqqiy etgan mamlakatlardagi vaziyatga nazar tashlar 
ekanmiz, ularda ilm-fanning o‘sha mamlakat aholisining tilida mavjud 
ekanligiga guvoh bo‘lamiz. Ilm-fanni, shu jumladan, axborot texnologiyalarini 
Rossiya farzandi rus tilida, Xitoy farzandi xitoy tilida, Turkiya farzandi turk 
tilida, Yaponiya farzandi yapon tilida o‘qimoqda, o‘zlashtirmoqda, 
rivojlantirmoqda. 
Bizning farzandlarimiz – o‘zbek yigit-qizlari ham ilm-fan yutuqlarini o‘z 
tillarida o‘rganishga to‘la haqlidirlar. Toki biz axborot texnologiyalari kabi 
muhim sohalarda o‘zbek tilida darsliklar yaratmas ekanmiz, ingliz va boshqa 
ilg‘or xalqlarning tilida yozilgan sifatli darsliklarni topib o‘zbek tiliga o‘girmas 
ekanmiz, shiddat bilan rivojlanib borayotgan axborot texnologiyalari sohasida 
oqsashimiz davom etaveradi. Chunki bugungi talabalarimizning katta qismi chet 
tillarini bilmaydilar, ming afsuski. Yoshlarga nisbatan “O‘ziga kerak bo‘lsa 
o‘rganib oladi chet tilini” deb gapirish ularning o‘z ona tillarida bilim olishga, 
hunar o‘rganishga bo‘lgan daxlsiz huquqlarini mensimaslikdan boshqa narsa 
emas. 
Shuningdek, axborot texnologiyalari bo‘yicha dars o‘tayotgan professor-
o‘qituvchilarga qarata “Unday bo‘lsa kitob yozinglar, tarjimalar qilinglar” deb 
aytish ham unchalik to‘g‘ri emas. Axborot texnologiyalari sohalari bo‘yicha 
o‘zbek tilidagi adabiyotlar miqdorining (sifati haqida gapirishga hali ancha erta) 
nihoyatda kamligi, informatikaning juda ko‘p yo‘nalishlari bo‘yicha esa 
umuman yo‘qligi mazkur muammoga Respublika hukumati darajasida e’tibor 
berilishi kerakligini ko‘rsatadi. 
Muammoni hal qilish uchun quyidagi masalalarni yechishga jiddiy miqdorda 
mablag‘lar ajratilishi joiz deb hisoblayman: 
1.
Axborot texnologiyalari bo‘yicha atamalarni muvofiq tarjima qilish 
infrastrukturasini yaratish; 
2.
Axborot texnologiyalari bo‘yicha katta tirajlarda sifatli kitoblar nashr 
qilish; 
3.
Axborot texnologiyalari bo‘yicha ilg‘or mamlakatlarda nash etilgan 
kitoblarning saralarini tanlash va ularni o‘zbek tiliga tarjima qilib, katta 
adadlarda nashr qilish. 
O‘ylaymanki, bu hayrli ishlarga yetarlicha mablag‘ ajratish kelajakda o‘zini 
mutlaqo oqlaydi.