Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Таснифи
. Х қайта кўриб чиқилган КХТга кўра қуйидагилар 
ажратилган: 
P12.2. Туғруқ шикастидаги субапоневротик қон кетиш.
Клиник манзара
. 1 см катталикдаги гематома тахминан 200 мл ѐки 
ундан кўп қонни ўз ичига олиши мумкин, бу эса гиповолемик шок ва 
гипербилирубинемия билан кечадиган ўткир анемик синдромнинг 
ривожланишига олиб келиши мумкин. Субпоневротик қон кетиш кўпинча 
инфекцияланишга мойил. Катта қон кетишда янги туғилган чақалоқларнинг 
эрта геморрагик касалликларини, ирсий геморрагик касалликларни истисно 
қилиш керак. Қон кетиши 3 ҳафтадан кейин йўқ бўлиб кетади. 
Туғруқ ўсмаси
ҳомиланинг олдин келган қисмида – бошида, юзида, 
думбаларида, қўл-оѐқларида ѐки ҳомила олдинги қисмида вакуум 
экстрактори ѐки акушерлик қисқичлари ѐҳуд вакуум-экстракторлар қўйилган 
жойларда ривожланади. Ҳомиланинг прекурсоридаги босим камроқ бўлади, 
шунинг учун тери ости тўқимасида ва апонеурозда веноз тиқилиш, шиш ва 
майда қон кетиш ривожланади. Туғма ўсмаси аниқ чегараларга эга эмас, бош 
суягининг бир нечта суякларидан ташқарига тарқалиши мумкин, палпатсия 

---

110 
пайтида тебраниш бўлмайди, туғилгандан 1-2 кун ичида ўз-ўзидан йўқолади 
ва даволанишни талаб қилмайди. Ҳомиланинг олдин келган қисмида босим 
кам, шунинг учун унда веноз тўлақонлик, тери ости клетчаткасида ва 
апоневроз остида шиш ва майда қон талашлар ривожланади. Туғруқ ўсмаси 
аниқ чегараларга эга эмас, калланинг бир нечта суяклари доирасидан 
ташқарига чиқиши мумкин, пайпасланганда флюктуация йўқ, туғилгандан 
кейинги 2-3 кунда ўз-ўзидан йўқ бўлиб кетади ва даволашни талаб қилмайди. 
Адипонекроз
– бу акушер ѐки неонатологнинг қўли билан сиқилган 
жойда юзага келадиган тери ости клетчаткасининг ўчоқли асептик некрози. 
Тасниф
. Х қайта кўриб чиқилган КХТда қуйидагилар мавжуд: 
P15.6. Туғруқ шиасти билан боғлиқ тери ости ѐғ тўқимасининг некрози. 
Клиник манзараи
. Клиник жиҳатдан улар думбада, орқада, елкада, оѐқ-
қўллардаги ўлчами 1-5 см бўлган чегараланган зич тугунлар, 
инфилтратлардир. Уларнинг устидаги тери цианотик ѐки ўзгармаган. Ўз-
ўзидан йўқ бўлиб кетади ва даволанишни талаб қилмайди.