Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

3-БОБ. ЧАЛА ТУҒИЛГАН ЧАҚАЛОҚЛАР. 
Гестациянинг 37-ҳафтасидан 42-ҳафтасигача (259-294 кун) бўлган 
муддатга туғилган бола ўз ватиқда туғилган (етилган) ҳисобланади 
Вақтидан илгари туғилиш – боланинг охирги ҳайз цикли биринчи 
кунидан санаб бошланадиган (БЖССТ, 1977) ҳомиладорликнинг тўлиқ 37 
ҳафтаси тугаш вақтига келиб ѐки 259 кундан олдин туғилиши. 
Бу шуни кўрсатадики, чала туғилганликни аниқлаб берадиган мезон 
гестацион ѐш ҳисобланади. 
Кўп йиллар мобайнида чала туғилганликни тана вазни 2500 г ва ундан 
кам бўлган бола туғилиши сифатида қаралган. Ҳозирги вақтда жисмоний 
ривожланиш паратметрлари ва ҳатто морфологик ва функционал етилганлик 
даражаси чала туғилиш ташхисида мезон сифатида қаралмайди, сабаби улар 
гестацион ѐшга мос келмаслиги мумкин (масалан ҚСИРда). Масалан, чала 
туғилган чақалоқлар тана вазни кўпинча 2500 г дан ортиқ бўлади, тана вазни 
2500 г дан кам янги туғилганларнинг чамаси 1/3 ўз вақтида туғилган 
ҳисобланади. 
Чала туғилганлик таснифи
. Ҳозирги вақтда чала туғилишнинг бир 
нечта таснифи қўлланилади. 
X қайта кўриб чиқилган КХТда қуйидаги вариантлар ажратилган. 
Р07. Ҳомиладорлик муддати қисқариши билан, шунингдек туғилганда 
паст тана вазни боғлиқ бузилишлар. 
Эслатма
. Туғилганда тана вазни ва гестацион ѐш белгиланган бўлса, 
туғилгандаги вазн афзал кўрилади.
Истисно тариқасида
: ҳомиланинг секин ўсиши ва озиқланишининг 
етишмаслиги билан боғлиқ тана вазнининг кичик ҳолати (Р05-Р07). 
Р07.0. Туғилганда ҳаддан ташқари кичик вазн. 
Р07.1. Туғилганда вазн камлигининг бошқа ҳолатлари. 
Р07.2. Жуда ҳам етилмаганлик. 
Ҳомиладорлик муддати тўлиқ 28 ҳафтадан (тўлиқ 196 кундан) кам. 
Р07.3. Чала туғилишнинг бошқа ҳолатлари. 

---

61 
Ҳомиладорлик муддати 28 ҳафта ѐки кўп, лекин тўлиқ 37 ҳафтадан кам 
(тўлиқ 196 кундан, аммо тўлиқ 259 кундан кам). 
Қуйидагилар ажратилади: 
– туғилганда ҳаддан ташқари кичик вазн (экстремал кичик вазн): 
– туғилгандаги вазн 999 г ѐки кам (1000 г гача); 
– туғилганда жуда ҳам паст вазн: 
– туғилганда тана вазни 1000-1499 г (1500 г гача); 
– туғилганда бошқа кичик тана вазни: 
– туғилгандаги вазни 1500-2499 г (2500 г гача). 
Клиник тасниф амалиѐтда кенг қўлланилади. 
Ҳозирги вақтда «чала туғилган чақалоқ» ташхиси белгиланганда туғруқ 
содир бўлган ҳомиладорлик муддати кўрсатилади.