Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Ташхислаш
. Ташхис қўйишда қуйидагилар амалга оширилади: 
– жисмоний ривожланишнинг асосий параметрларини баҳолаш: тана 
тузилишининг пропорционаллиги, трофик бузилишларнинг мавжудлиги ва 
ифодаланганлиги; 
– нерв-мушак етуклигини баҳолаш; клиник ва лаборатор тадқиқотлар. 

---

58 
Бундай болаларни текшириш режаси ўз ичига қуйидагиларни олиши 
керак: гематокритни аниқлаш билан бирга умумий қон таҳлили, сийдикнинг 
умумий таҳлили, қоннинг биокимѐвий таҳлили (умумий оқсил, оқсил 
фракциялари, умумий билирубин ва унинг фракциялари, мочевина, 
электролитлар, гликемия, CРО), КАҲ, нажаснинг рН аниқланган ҳолда 
копрограмма, невролог, окулист маслаҳати, бош миянинг УТТ. Барча 
болаларнинг тана вазнини ҳар куни кузатиб бориш керак ва ҳар ҳафтада – 
жисмоний ривожланишнинг бошқа параметрлари текширирилиши лозим. 
Кўрсатмаларга кўра энг кўп учрайдиган моддалар алмашинуви ирсий 
нуқсонларига скрининг қилиш, қорин ичи инфекцияларига текшириш, қонни 
стерилликга экиш, нажасни экиш, генетик, ортопед кўриги, ЭКГ олиш, 
кўкрак бўшлиғи аъзолари рентгенографияси, электроэнцефалография амалга 
оширилади. 
Даволаш
. Янги туғилган чақалоқларни парвариш қилиш ва 
овқатлантириш тамойиллари чала туғилган чақалоқларга қўлланиладиган 
усулларга ўхшаш ва қуйидаги умумий қоидаларни ўз ичига олади. 
– яхши тайѐрланган тиббиѐт ходимлари ва чақалоқларни парваришлаш учун 
тиббий ускуналар мавжуд бўлган ихтисослашган клиникаларда туғруқларни 
олиб бориш; 
– туғруқ пайтида ва туғилгандан кейин оптимал ҳарорат тартибини яратиш; 
– кислород билан етарли даражада таъминлаш; 
– адекват оксигенацияни таъминлаш; 
– рационал вқатланишни таъминлаш (кўрсатмаларга биноан – паст лактозали 
ѐки лактозасиз аралашмалар, гидролизат аралашмалари); 
– гипербилирубинемия профилактикаси; 
– тез юзага келадиган юкламаларга, гипернатриемия ривожланишига, ўткир 
буйрак 
етишмовчилигига, 
гиперосмоллярликга, 
шиш 
синдромига 
мойиллкини ҳисобга олган ҳолда суюқликларнинг катта йўқотилишини 
тўлдириш; 
– эубиотикларни тайинлаш; 

---

59 
– қори н ичи ѐки постнатал инфекция хавфи бўлганда ҳаѐтнинг биринчи 
кунлариданоқ антибактериал терапияни ўтказиш; 
Копрограммада ўзгаришлар бўлганда, вазни қўшилиши суръатининг 
камлигида ўрнини босувчи фермент терапияни олиб бориш; 
– марказий нерв тизими бузилган функцияларини реабилитация қилиш; 
– синдромли терапияни амалга ошириш. 

---

60