Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Соғлом чақалоқ сийдиги таҳлили
. 
Кўрсаткич 
Ҳаѐтининг 1-ҳафтаси 
Ҳаѐтининг 2-4-ҳафтаси 
Сийдикнинг нисбий зичлиги 
1001-1020 
1001-1015 
Осмолярлик, мосм/л 
40-800 
40-900 
pH 
4,5-8 
4,5-8 
Глюкоза 
– 
– 

---

479 
Оқсил 
+ 
излари 
Эпителий 
Кўриш майдонида 5 та 
ҳужайрагача 
Кўриш майдонида 5 та 
ҳужайрагача 
Лейкоцитлар 
Кўриш майдонида 5 тагача 
Кўриш майдонида 3 тагача 
Эритроцитлар 
Кўриш майдонида 1-2 тагача Кўриш майдонида 1-2 тагача 
БУЙРАКЛАР ФУНКЦИЯЛАРИНИНГ БУЗИЛИШИГА ОЛИБ 
КЕЛАДИГАН ПАТОЛОГИК ҲОЛАТЛАР. 
Янги туғилган чақалоқларда буйрак функциясининг бузилишига 
кўпгина патологик омиллар сабабчи бўлади ва уларнинг таъсири бевосита 
ѐки билвосита бўлиши мумкин. Буйракларга патологик таъсир кўрсатадиган 
омиллар ѐ ишемик, ѐки нефротоксикдир. Экологик вазият ѐмонлашиши, 
оналарда экстрагенитал патологияларнинг, гестоз ва ҳомиладорлик тўхташи 
хавфи кўпайиши буйраклар ривожланиши бузилишларига олиб келади. 
Ҳомиланинг ва янги туғилган чақалоқнинг гипоксияси, сувсизланиш, 
совқотиш, ноадекват энергетик таъминот, инфекцион жараѐнлар (экзоген ва 
эндоген интоксикациялар), ДТИ-синдром, гиповолемия (ўткир қон йўқотиш), 
гемодинамик бузилишлар, қорин ичи инфекциялари каби салбий 
омилларнинг таъсири чақалоқлардаги ўткир буйрак етишмовчилиги (ЎБЕ) 
ривожланишига олиб келиши мумкин. Ятроген табиатли таъсирлар ҳақида 
ҳам унутмаслик керак – диуретикларни асоссиз ишлатиш, нефротоксик 
дориларни қўллаш, инфузияни ва электролитлар балансини тузатишни 
нотўғри ҳисоблаш, булар ҳам ЎБЕнинг ривожланишига ҳисса қўшиши 
мумкин. 
Ўткир бўйрак етишмовчилиги. 
Ўткир буйрак етишмовчилиги (ЎБЕ) – бу азотемия, метаболик ацидоз, 
электролитлар мувозанати издан чиқиши ва сувни чиқариш қобилиятининг 

---

480 
бузилиши 
билан 
намоѐн 
бўладиган 
буйракларнинг 
гомеостатик 
функцияларининг ўзгариши. 
ЎБЕ – бу гомеостазнинг жиддий бузилишларига олиб келадиган, 
буйракнинг барча функцияларининг потенциал қайтар бузилишларининг 
ўткир клиник-лаборатор синдроми. 
ЎБЕнинг асосий клиник белгиси бўлиб сийдик миқдорининг пасайиши 
ва зардоб креатининининг кўпайиши ҳисобланади. 
Янги туғилган чақалоқларда ЎБЕ учраш тезлиги 8% дан 24% гача, 
ўлим ҳолатлари эса 51% дан 90% гача. 
Этиологияси
. Одатда, ЎБЕнинг учта сабабини ажратиш қабул 
қилинган: гипоперфузия оқибатида буйракларнинг қон билан етарлича 
таъминланмаганлиги билан боғлиқ бўлган