Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳузуридаги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш вауларнинг

Компьютерларнинг дастур таъминотига кетган сарфларни капиталлаштириш 
тартиби
. Сотувга мўлжалланган ѐки кенг ишлатиш учун ижарага берилган компьютернинг 
дастурий таъминотининг ривожланиши ИТИга кетган сарфларнинг катта қисмини ташкил 
этади. Ҳисоб пайтида ечиладиган асосий масалалардан биттаси, бу – дастур таъминоти 
пакетларини такомиллаштириш пайтида сарфланган харажатларнинг қайси бирининг жорий 
сарфга ва қайси бирининг капиталга ѐзилиши кераклигини аниқ ва равшан ѐритиш лозим: 
-
сотувга ѐки ижарага беришга мўлжалланган компьютернинг дастурий таъминотини 
ишлатишга кетган ҳамма сарфлар ИТИга кетган сарфлар ҳисобланади ва капиталга 
айлантирилиши керак бўлади. 
-
оригиналларнинг техник синови (ОТС)ни ўтказиш учун тайѐрланган оригинал 
маҳсулотни ишлаб чиқаришга кетган сарфлар капиталга айлантирилиши керак. Бу сарфларга 
ОТС ўтказиш учун текшириш ва кодлаштириш киради.
Ишлов беришга кетган сарфларни капиталга айлантиришни бошлашдаги ҳал қилувчи 
пайт бу ОТС ўтказилгандан кейинги пайт ҳисобланади. ОТС агар режалаштириш, ишлов 
бериш, кодлаш ва текшириш амалга оширилган бўлса ушбу хулосага мувофиқ маҳсулотни 
ишлаб чиқариш учун ўтказилади. Агар дастурга тўлиқ ишлов бериш тугатилган бўлса, ОТС 
ҳам тугатилган ҳисобланади. Лекин, агарда дастур таъминотини такомиллаштириш ўз ичига 

---

51 
бундай ишлов беришни олмаса, маҳсулотнинг иш модели тугатилган бўлса, ОТС тугатилган 
ҳисобланади. 
Оригинал ҳужжатлардан ва ўқитадиган материаллардан ишлаб чиқарилган дастур 
таъминотига кетган ҳаражатлар ва тақсимланиш учун материалларни қўлда ўраш ва жойлаш 
учун кетган сарфлар ишлаб чиқариш чиқимлари ҳисобланади. Бу сарфлар, агарда сотувдан 
келган фойда тан олинса, инвентаризацияга оид ва реализация қилинган дастур 
таъминотининг қийматига тааллуқли ҳисобланади.