Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги умиров С. Э., Қодиров З. З

Рандомизация – беморларни гуруҳларга тасодифий тақсимлашдир. 
Рандомизациянинг мақсади – гуруҳлар ўртасидаги тафовутнинг 
минималлигини, барча белгилар бўйича олдиндан кўзда тутилган 
(
белгиланган) табиатини эмас, балки тасодифийлигини таъминлашдан 
иборатдир. Маълумотларнинг статистик таҳлил услубиёти гуруҳларни 
шакллантиришнинг тасодифийлик тамойилига кўра белгиланади, яъни 
гуруҳлар ўртасидаги фарқ тасодифийдир. 
Рандомизацияни тасодифий рақамлар жадвалидан, компьютер 
дастурларидан фойдаланиб амалга оширилади. Баъзида рандомизацияни, 
ёлғондакам рандомизацияга (псевдорандомизацияга) алмаштирилади. Бунда 
гуруҳлар исм-шарифнинг биринчи ҳарфи, туғилган сана, тиббий ҳужжат 
тартиб рақами, бемор мурожаат этган ҳафта куни ва ҳоказо белгилар асосида 
тақсимланади. 
Псевдорандомизацияни 
қўллаш 
танланмани 
шаллантиришнинг тўғрилигига ва, табиийки, тадқиқот натижаларини 
баҳолашга 
ҳам 
тегишлича 
таъсир 
кўрсатиши 
мумкин. 
Псевдорандомизацияни қўллашнинг энг ёмон томони шундан иборатки, ҳар 
бир иштирокчининг қайси гуруҳга (асосий ва назорат гуруҳларига) 
мансублиги очиқ-ойдин, аниқ бўлиб қолади. Натижада, рандомизациянинг 
энг бош шарти – унинг натижаларини хуфия тутишнинг имкони бўлмайди; 
рандомизациянинг энг муҳим функцияси – тадқиқотнинг қоронғулик 
табиатини таъминлаш амалга оширилмасдан қолади. Рандомизация 
натижаларини хуфия тутишнинг имкони бўлмаган ёки етарлича хуфия 
тутилмаган тадқиқотларда муолажа самарадорлигининг баҳоси қарийб 25% 
га ошириб кўрсатилади. Шунинг учун, рандомизация натижаларини хуфия 
тутишни таъминлаш учун, ишончли техник тадбирлар кўрилиши (масалан, 
синовда иштирок этишга рози бўлган беморни қайд этилгач, у ҳақдаги барча 
маълумотлар тадқиқот ташкилотчисининг маълумотлар базасига қайд 
этилади ва ҳоказо) тақозо этилади.

---