Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги «тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини механизациялаш муҳандислари институти»

Мева-сабзавотлар бозорида самарали маркетинг юритиш масалаларини ўрганишда бир неча ҳорижий илмий ишлар ва тажрибалар ўрганилди. Т.Р.Энгланд [1] ҳамда М.Скот [4] тадқиқотларида мева-сабзовотлар истеъмолини тарғиб қилишда маркетингни қўллаш тизими таҳлил қилинган. Унда манфаатдор томонларнинг фойда ва зарарлари ўрганилган ва маркетинг самарали бўлган нуқталар белгиланган. Р.В.Декамбаеванинг тадқиқотида [3] инстеъмол занжири маркетинги шакли келтирилган ва бу борада кичик бизнеснинг ролини О.О.Солодкая ўзининг тадқиқотида [2] очиб берган. С.Лемилер ва Ж.М.Кордонларнинг тадқиқотида[6] мева-сабзавотлар бозорида кооперативлар бажарадиган функциялар тадқиқ қилинган. Шунингдек А.А.Кизимнинг [5], И.С.Лобирев ва М.А.Богомазларнинг [7], Г.В.Овчоренко ва О.Г.Савелеваларнинг [8] ҳамда Г.Л.Багиевнинг [9] тадқиқотларида мева-сабзвотлар бозорида маркетингни қўллаш борасида тадқиқотлар олиб борилган. Ўзбекистон Республикасида кластер назарияси ва уларни ташкил этиш ҳамда ривожлантиришнинг турли масалалари билан қатор иқтисодчи олимлар тадқиқот ишларини олиб боришмоқда. Жумладан, Солиев А., Ҳакимов З., Искандаров И., Ғуломов С.С., Ходиев Б.Ю., Абдуллаев Ё.А., Солиев А., Қосимова М.С., Бекмуродов А.Ш., Болтабаев М.Р., Адилова З.Д., Саидахмедов О., Зохидов Ғ., Юсупов М.С., Рахматов М.А., Зарипов Б.З. каби иқтисодичи олимлар қисман тадқиқ этишган. Юқоридаги тадқиқотчилардан фарқли равишда тадқиқотимизда мева-сабзавот маҳсулотларини қайта ишлаш тизими, ички ва ташқи савдоси ҳамда маркетинг каналлари иштирокчиларини ўзаро муносабатларини ривожлаштириш масалаларининг назарий-услубий асосларини ўрганишга аҳамият қаратилади.

Тадқиқотнинг мақсади

Юқорида таъкидланганидек, мева-сабзавотчиликда кластерларида маркетинг самарадорлигини ошириш алоҳида аҳамият касб этади. Ушбу усулни қўллаш орқали мамлакатимизнинг озиқ-овқат соҳасидаги улкан имкониятларини очиб беради, маркетинг хизматлари орқали сохадаги иқтисодий кўрсаткичларнинг самарадорлигини яққол намоён бўлади. Мава-сабзавотчилик кластерларида юқори натижаларга эришиш, унинг иқтисодий самарадорлигини ошириш орқали моддий томондан қулай бўлган ривожланиш тамойилларини тадқиқ этишдан иборат.