Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт

Иккинчи босқич
.
Корхона фаолияти билан боғлиқ омиллар, кучли ва 
кучсиз томонлари, бизнес – жараёнлар, имкониятлар ва хавфни, бозор 
сегменти, бозор потенциали (талаб ва таклиф, истеъмолчилар ва 
таъминловчилар, стратегик ҳамкорлар), ихтисослик, рақобатчилар, жорий 
стратегия ва ўз фаолиятини сақлаб қолиш стратегияси таҳлил қилинади.
Учинчи босқич
.
Реструктуризация қилиш дастурини ишлаб чиқиш, у 
қуйидагиларни: бизнес – режа, бизнес – бирликнинг янги функциясига 
тавсиф, бизнес – жараёнларга тавсиф, ҳисоб тизими, ходимлар режаси, турли 
стратегия ва моделлар ўзида мужассамлаштирган бўлиши керак. 
Реструктуризация қилиш дастури ва концепциясини ишлаб чиқиш бозор 
сегментига асосан олиб борилиб, муҳим сегментлар таҳлил қилинади, 
фойдасиз бозор сегментлари ва фойдали бўлган янги сегментлар аниқланади, 
сўнг таркибида энг оптимал асосий бўлимларга эга бўлган корхона 
тузилмасини ташкил этиш учун бизнес – бирликларни стратегик гуруҳлаш 
амалга оширилади ва охирида истиқболли бўлимларнинг бизнес – режалари 
таклиф этилади.
Тўртинчи босқич
.
Батафсил ёритилган режалар, ходимларни хабардор 
қилиш, ишлаб чиқариш ва молиялашни реструктуризация қилиш бўйича 
режалаштирилган тадбирларнинг бажарилиши, муддатларини назорат 
қилишни ўз ичига олган реструктуризация қилиш дастури амалга ошириш. 
Реструктуризация қилиш жараёнининг мураккаблиги изланиш 
объектининг концептуаль мураккаблигидан келиб чиқади. Ҳатто унча катта 

---

177 
бўлмаган корхоналар учун ҳам барча тафсилотларни кўриш қийин, йирик 
компаниялар учун эса ишонч билан айтиш мумкинки, раҳбариятдан ҳеч ким 
барча тафсилотларни қамраб олувчи аниқ тасаввурга эга эмас. Эҳтимол 
айнан ушбу омил натижасида кўпинча реструктуризация қилиш жараёни 
муваффақиятли якунланмайди. Таклиф этилаётган реструктуризация қилиш 
дастури бизнес мулкдорлари манфаатларини акс эттиришга йўналтирилган, 
ҳақиқатда ҳам у ёки бу корхонанинг ўз капиталига инвестиция қилишга 
қарор қабул қилганда корхонанинг инвестицион жозибадорлигини 
белгилайдилар ва биринчилардан бўлиб инвестиция қилинган маблағларини 
йўқотишлари мумкин. Нол қиймат стратегияси (ташқи бошқарувнинг 
турларидан 
бири) 
ва 
қийматни 
максималлаштириш (мулкдорлар 
манфаатларини ҳимоя қилиш шарти билан) корхонанинг инвестицион 
жозибадорлиги ошириш ва танг ҳолатдан чиқиб кетишнинг альтернатив 
концепцияси сифатида қаралиши керак, бунда бошқарув қарорларини қабул 
қилишда асосий мезон сифатида риск ва реструктуризация қилишнинг 
молиявий имкониятлари қаралиши керак.