Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт

 
3.2.5. Аудит дастурини тайёрлаш ва тузиш
“Аудитни режалштириш” деб номланган № 3 АФМСнинг 31 бандига 
кўра аудит дастури – аудит режасини ривожлантириш ҳисобланади ва аудит 
режасини амалда рўёбга чиқариш учун зарур бўлган аудиторлик амаллар 
мазмунининг батафсил рўйхатини ўз ичига олади. Аудит дастури молиявий 
ҳисоботнинг ҳар бир элементини текшириш учун амалга оширилиши лозим 
бўлган ишларни ва бунинг учун зарурий вақт ҳажмини белгилаган ҳолда, 
бутун 
аудит 
текширувининг 
батафсил 
лойиҳасини 
ифодалайди. 
Текширувнинг ҳар бир босқичи ўз якунига етгач, иш якунланган сана, шу 

---

76 
ишни ниҳоясига етказган аудиторнинг исми шарифи ва ҳақиқатда кетган вақт 
аудит дастурида кўрсатилиши лозим. Шундай қилиб, аудит дастури аудит 
режасининг янада батафсил кўриниши бўлган ҳолда, текширувни 
режалаштириш ва уни назорат қилиши учун жуда самарали восита 
ҳисобланади. Аудит дастури текширувни ўтказиш учун керакли 
ходимларнинг зарурий сонини кўрсатади ва назоратчиларга текширувнинг 
ҳар бир босқичини назорат қилиш ва йўналтиришга хизмат қилади. Аудит 
дастурининг умумий тузилиши 3.2- расм кўринишида бўлади. 
Дастурга аудит текшируви юзасидан батафсил йўриқномаларни киритиш 
текширувнинг зарурий босқичлари эътибордан четда қолиб кетишининг 
олдини олади. Батафсил ёзма йўриқномаларнинг келтирилиши нисбатан 
тажрибасиз бўлган аудиторларга, катта аудиторларнинг ортиқча ёрдамисиз 
ҳам ўз ишини ниҳоясига этказишига ёрдам беради. Ўз навбатида катта 
аудиторлар ҳам асосий эътиборни юқори даражадаги таҳлилий қобилият ва 
чуқур мулоҳаза талаб этувчи босқичларга қаратишларига имкон юзага 
келади. 
Аудит режаси текширувнинг якуний мақсадини ифодалайди. Аудит 
дастури эса шу мақсадларга этиш учун амалга оширилиши лозим бўлган 
босқичларни кўрсатиб беради. 
Ҳар бир аудит текшируви жараёнида, вазиятдан келиб чиқиб, ўзига хос 
муаммолар юзага келиши мумкин. Ушбу вазиятда текширувга жавобгар 
шахснинг муҳим вазифаси, айни шу вазиятга мос келувчи аудит 
процедураларини ишлаб чиқишдан иборат. Аудит текширувини бошлашдан 
олдин тузилган аудит дастури фақатгина